«Εσύ, πού ήσουνα στην κρίση;»
Το …μωρό γεννήθηκε την περασμένη Πέμπτη. Περίμενα με μεγάλη αγωνία αυτή τη γέννα, σαν το μεγαλύτερο γεγονός της χρονιάς! Το όνομα αυτού «Εσύ, πού ήσουνα στην κρίση;».
Μυρίστηκα το χαρτί του τυπογραφείου, το πήρα στα χέρια μου, ξεφύλλισα μια – μια τις σελίδες του, μήπως το μάτι μου πέσει σε κάποιο λάθος, χάρηκα ιδιαίτερα το εξώφυλλο του νεαρού εικονογράφου Σάββα Παπαδόπουλου.
Ομολογώ πως το αποτέλεσμα μού αναπτέρωσε το ηθικό, μου ανέβασε την τσαλακωμένη αυτοπεποίθηση, μου έδωσε φτερά για δημιουργία.
Αισθάνομαι περήφανη για μένα και για όλους όσοι συνεργάστηκαν και με στήριξαν σε αυτήν την πολύμηνη, άλλοτε εξαντλητική και άλλοτε χαλαρωτική, μπορώ να πω, θεραπευτική προσπάθεια.
Εκείνο το πρωινό…
«Πού ήσουνα στην κρίση;». Πώς τη βίωσα εγώ, τι ένοιωσα, πώς με πήρε αποκάτω και με ανάστησε. Μια οικονομικό – κοινωνικό ψυχολογική προσέγγιση, ένα πάντρεμα της οικονομίας με τα συναισθήματα και τους προβληματισμούς για την κρίση, μετά το καταστροφικό και καταθλιπτικό εκείνο πρωινό του Μάρτη 2013, που ταρακούνησε την κυπριακή οικονομία, την κοινωνία, την ψυχή μου, τους συνανθρώπους μου.
Το βιβλίο «Εσύ, πού ήσουνα στην κρίση;» δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια προσωπική εξομολόγηση για την πορεία ευδαιμονίας, πλουτισμού και ευμάρειας της κυπριακής κοινωνίας και οικονομίας, με τον φακό ενός ανθρώπου που έζησε μια ολόκληρη ζωή την οικονομική ανάπτυξη, την τρέλα του καταναλωτισμού και την ευδαιμονία των αριθμών!
Είναι ένα κατηγορώ για την κατάντια των σχέσεων, της ψεύτικης εικόνας των ανθρώπων και της κοινωνίας, των «στραγγισμένων» ψυχών και συναισθημάτων και των περιθωριοποιημένων αξιών, στην οικονομία της ευημερίας των αριθμών και της ψεύτικης χλιδής των ανθρώπων. Είναι ένα συμμάζεμα συναισθημάτων και μια νέα αρχή για μια καλύτερη ζωή, μακριά από τους μίζερους ανθρώπους και τη στενοκεφαλιά τους.
Είναι ένα φως στην άκρη της σκοτεινής σήραγγας για να αισθανόμαστε καλύτερα, πιο δυνατοί, πιο άνθρωποι. Για να βλέπουμε τη ζωή με περισσότερη αισιοδοξία, περισσότερη θετικότητα. Για να δούμε επιτέλους, πού είμαστε και πού πάμε, ως άνθρωποι και ως κοινωνία.
Η χαρά της γέννησης
Εδώ και μέρες, σκέφτομαι πως αυτή η εσωτερική ενδοσκόπηση, δεν έχει στόχο να μου φέρει λεφτά, ούτε να με κάνει μεγάλη συγγραφέα. Έτσι, μέσα στη χαρά της γέννησης που συμπίπτει ταυτόχρονα με τη γέννηση του θεανθρώπου, σκέφτηκα πως είναι μια ευκαιρία για να συμβάλω και εγώ, με τον δικό μου τρόπο σε αυτή την κρίση, που άλλους τους ρίχνει και σε άλλους αναδιπλώνει τους στόχους τους, επαγγελματικούς και προσωπικούς.
Το …μωρό γεννήθηκε με τη συμβολή σημαντικών ανθρώπων. Όλων εκείνων που με ενέπνευσαν και με ενθάρρυναν και που έδωσαν τον καλύτερο τους εαυτό για να πάρει σάρκα και οστά το βιβλίο. Με την ευκαιρία θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους αυτούς που με ακολούθησαν στο μοναχικό αλλά και ομαδικό ταξίδι.
Τη φίλη μου Μαρία Θεμιστοκλέους που διάβασε με υπομονή τα κείμενα και έβαλε όμορφες χρωματιστές πινελιές, τη Λένια Μπαλτσίδου που την τρέλανα με τις διορθώσεις και τις ιδιοτροπίες μου και μου έστησε το δημιουργικό και τη σελιδοποίηση, τον Σάββα που εικονογράφησε το εξώφυλλο και τον Νικόλα που έδωσε τις ιδέες του, τον Κορνήλιο που έδωσε το τελικό πρόσταγμα για το τυπογραφείο και έβαλε τη σφραγίδα της «Φυλλίς Εκδοτική».
Ευχαριστώ θερμά τον εκδοτικό οίκο «Δίας» που μου επιτρέπει και γράφω ελεύθερα, χωρίς παρεμβάσεις και πλαίσια, και που φιλοξενεί τη στήλη «Ανθρώπινες Στιγμές» κάθε Κυριακή και τη Σκεύη που μου δίνει τον χώρο και την ελευθερία έκφρασης και σκέψης.
Επιτρέπεται να πέσεις
Θα ήταν η μεγαλύτερη παράλειψή μου να μην ευχαριστήσω τον άνθρωπο που έριξε τον σπόρο για δημιουργία, που ακολουθήσαμε μαζί το ταξίδι προς την Ιθάκη και που με κράτησε εκεί όταν εγώ έπεφτα στα πατώματα, όταν οργιζόμουνα και θύμωνα. Τον άνθρωπο, που με ιώβεια υπομονή έριχνε κάθε φορά που έπεφτα και βαριόμουνα μια ατάκα, για να κρατά το ενδιαφέρον μου μέχρι το τέλος του βιβλίου. «Επιτρέπεται να πέσουμε, επιβάλλετε να σηκωθούμε».
Μια ατάκα που ενσωματώθηκε, με μια μικρή δήλωσή μου, στο εσώφυλλο του βιβλίου και που ήταν η αρχή για να πλάσω το ζυμάρι και να το κάνω … ψωμί: «Η οικονομική δημοσιογραφία είναι στεγνή και στυγνή. Επιβάλλεται να αποστασιοποιείσαι και να παρακολουθείς, να διεισδύεις και να κρίνεις με ψυχραιμία. Οι αποφάσεις του eurogroup, τον Μάρτιο του 2013, συντάραξαν την Κύπρο ολόκληρη. Ένας καλός φίλος έριξε την ίδια: “Επιτρέπεται να πέσεις, επιβάλλεται να σηκωθείς”. Αυτό ήταν! Σαν ηφαίστειο φόρεσα το καλύτερο χαμόγελό μου. Είπα πως η ζωή είναι τέλεια, η κρίση ήλθε για να περάσει κι εμείς εδώ θα είμαστε για να συνεχίσουμε να γράφουμε τη δική μας ιστορία».
Μετά το σκοτάδι, το φως
Εκεί, λοιπόν, που γιόρταζα τη γέννηση, άρχισα να συλλογίζομαι πως, σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς της μιζέριας και της θλίψης, όλοι μπορούμε να σκεφτούμε, να δημιουργήσουμε, να παίξουμε, άλλοι με τις λέξεις, άλλοι με τα πινέλα, τον λόγο, τον πηλό. Ίσως να είναι μια ευκαιρία να δούμε λίγο πιο μακριά από τον μικρόκοσμο μιας κοινωνίας σε παρακμή, να αναθεωρήσουμε τους στόχους μας, να ξαναχτίσουμε τη ζωή μας από την αρχή. Να στραφούμε σε μικρά και ασήμαντα, που ποτέ δεν είχαμε την ευκαιρία να σταματήσουμε και να τα δούμε, να τα απολαύσουμε.
Η ζωή μας κρέμεται από μια πολύ λεπτή κλωστή, μια κλωστή τόσο εύθραυστη που δεν μπορούμε να τη δούμε με γυμνό μάτι. Έρχεται μια μέρα, μια στιγμή που δεν το περιμέναμε, για να αντιληφθούμε πως δεν υπάρχει τίποτε δεδομένο, τίποτα αιώνιο, τίποτα το σημαντικό.
Η πάλη, πλέον, δεν είναι για να μαζέψουμε πραμάτειες και λάφυρα στα υπερπολυτελή μας σπίτια και στις εξοχικές επαύλεις μας, αλλά για να επιβιώσουμε. Να κρατήσουμε τις δουλειές μας, να στηρίξουμε τις οικογένειές μας και τα παιδιά μας.
Η πάλη είναι για να επιβιώσουμε σε μια κοινωνία που έμαθε να ζει στο πολύ και στο φωναχτό, στο εντυπωσιακό και στο εξωφρενικό.
Κι, όμως, η ζωή κρύβεται στα μικρά και ασήμαντα. Αυτά που μπορεί να παραλείπουμε να τα μετρούμε για τη σημαντικότητά τους, γιατί τα θεωρούμε δεδομένα, όπως το νερό και τον αέρα, και που όμως κινδυνεύουμε να τα χάσουμε, ακόμη κι αυτά, ανά πάσα στιγμή.
Χρώμα, ήχος και μυρωδιές
Η ζωή έχει χρώμα, έχει ήχο, έχει μυρωδιές που δεν τις βλέπουμε για να τις γευτούμε. Είμαστε κουρασμένοι, αλκοολικοί με τη δουλειά μας, κρυμμένοι πίσω από τις νεκρές μας σχέσεις και τους θυμωμένους και βίαιους ανθρώπους που είναι σύντροφοι, σύζυγοι, φίλοι και συνάδελφοι μας.
Είμαστε όλοι χωμένοι μες τα δικά μας, που τα καταπίνουμε, τα μασούμε, τα κρύβουμε. Ψεύτικες ζωές κρυμμένες πίσω από τις υπερπολυτελείς κατοικίες και τα ακριβά αυτοκίνητα.
Πέρασαν τα Χριστούγεννα. Σε πολύ λίγα εικοσιτετράωρα αλλάζει η χρονιά. Αισθάνομαι μια πρωτόγνωρη ηρεμία και γαλήνη, ξέροντας πως, ακόμη μπορώ να περπατώ, να ζω, να δημιουργώ, να εργάζομαι. Ακόμη, κι αν έχω χάσει τα μεγαλύτερα οικονομικά μου λάφυρα, κι αν έχω χάσει δουλειές, αν έχω διαγράψει φίλους.
Είμαι χαρούμενη που καταφέρνω να στέκομαι στα πόδια μου, να χαίρομαι τη συντροφιά όμορφων ανθρώπων, καλών φίλων και να απολαμβάνω τα πολύ απλά της ζωής.
Τα πετάω όλα και φεύγω
Άρχισα και το μελετώ πολύ συχνά. Άρχισα και σκέφτομαι πως η μεγάλη απόφαση είναι να πετάξω όλες τις αποσκευές που μάζεψα εδώ και καιρό, να νοικιάσω ένα μικρό σπίτι δίπλα στη θάλασσα, να πάρω τον ηλεκτρονικό υπολογιστή μου και τον σνουπομωρό, όπως τον αποκαλεί η Μαρία, και να αφήσω πίσω μου τα σκάνδαλα, τη διαφθορά, τις μίζες, τη βρόμα των υπονόμων, τους …ασθενείς τραπεζίτες και τους διεφθαρμένους πολιτικούς και κομματάρχες.
Μπορεί και να πετύχω, μπορεί και να χάσω. Μπορεί και να εμπνευστώ από όλη αυτή τη βρόμα και να γράψω το μεγάλο best seller σε ένα κυπριακό αστυνομικό ρεπορτάζ.
Όλα είναι μέσα στη ζωή. Σημασία έχει να τολμάς, να προσπαθείς, να το παλεύεις. Ακόμη κι αν πέσεις να είσαι έτοιμος να σηκωθείς και να συνεχίσεις την πορεία. Τουλάχιστον θα φύγεις από τον κόσμο αυτό, γεμάτος και ήρεμος, ξέροντας πως έκαμες τις τρέλες σου και προσπάθησες τα θέλω σου!
Εύχομαι με την καρδιά μου η νέα χρονιά να καθαρίσει τους υπονόμους από τη βρόμα και τη δυσωδία, να ξεμπλοκάρει το τραπεζικό σύστημα από τα παράσιτα των «κόκκινων» δανείων, να γίνει επιτέλους το θαύμα και να ξεπλυθεί η κοινωνία και η οικονομία από τους τερμίτες που τρώνε σιγά – σιγά, χωρίς να το παίρνουμε χαμπάρι, το υστέρημα του λαού και φορτώνονται με λάφυρα εκατομμυρίων, πιστεύοντας πως θα τα απολαύσουν στην υπόλοιπη ζωή. Καλή χρονιά σε όλους!