Κι η κρίση; Ποια κρίση; Υπάρχει κρίση;
Της Χρύσως Αντωνιάδου
Πόσο εύκολα ξεχνάμε! Πόσο δύσκολα ανακαλούμε τραγικά συμβάντα, οδυνηρές, ιστορικές στιγμές. Πόσο εύκολα σβήνουμε από το μυαλό μας ανθρώπους, γεγονότα, αποφάσεις, δεσμεύσεις και υποσχέσεις…
Η μάσκα πέφτει από το πρόσωπο η αλήθεια φανερώνεται, είναι τρομακτική, όμως ακόμη και τότε δεν θυμόμαστε.
Φοβόμαστε να δούμε πρόσωπο με πρόσωπο τον ίδιο τον εαυτό μας, να δούμε τις αλήθειές μας, τις αλήθειες των άλλων, να κοιτάξουμε κατάματα τον δυστυχή μας εαυτό και να δούμε ποιοι είμαστε!
Εμείς, εμείς που κρατάμε στα χέρια και στο τσεπάκι μας τις τύχες, τις ζωές αυτού του τόπου, των συνανθρώπων μας, των παιδιών και των εγγονών μας. Ξεχάσαμε από πού ήλθαμε και πού πάμε. Ξεχάσαμε πού βρισκόταν ο τόπος μας πριν δέκα πέντε χρόνια, πριν δέκα, πριν τέσσερα. Δεν μας ενδιαφέρει πώς θα είναι αύριο, το μέλλον του, το μέλλον των παιδιών μας.
Και η κρίση!
Μας ενδιαφέρει η δική μας θέση στο δημόσιο, ο μισθός μας στον ημικρατικό οργανισμό, τα κεκτημένα μας στον τραπεζικό οργανισμό.
Κι η κρίση; Ποια κρίση; Υπάρχει κρίση;
Nαι, κάτι περάσαμε, ξώπετσα… Όμως, εμείς κρατήσαμε τις δουλειές μας, τα ωφελήματά μας, τα κεκτημένα μας. Ναι, κάτι ακούσαμε για τον γείτονα που έχασε, λέγει, πολλά. Ας τα πρόσεχε! Έτσι, είναι η ζωή, χάνεις και κερδίζεις. Υπάρχουν οι τυχεροί και οι άτυχοι, οι νικητές και οι νικημένοι.
Ξοδέψαμε τη ζωή μας κλεισμένοι μες τα απρόσωπα γραφεία, λογιστικά, δικηγορικά, τραπεζικά, γίναμε λογιστές για να κρύβουμε αλήθειες, δικηγόροι για να παλεύουμε για …το δίκαιο και να το χώνουμε μες τις νομολογίες για να μην το ανακαλύπτει κανείς. Σπαταλήσαμε τη ζωή μας για τα παιδιά μας, για να μεγαλώνουν, να σπουδάζουν και να γίνονται σκλάβοι του χρήματος, κάποτε το έπαιρναν, τώρα το ψάχνουν με το μικροσκόπιο. Σκοτώσαμε τη δημιουργικότητά τους, τους καλλιτέχνες, μετατραπήκαμε σε πεζά ανούσια ανθρωπάκια που εκτελούν μόνο οδηγίες, χωρίς κρίση. Ποια κρίση; Αυτήν που περνούν όλοι μας; Οικονομική κρίση, κρίση αξιών, κρίση ηλικίας, κρίση σχέσεων.
Μα όλα για μας είναι πολύ καλά. Εξαιρετικά καλά! Όλα…
Βγήκαμε στους δρόμους, τότε με το Μαρί, γιατί νομίζετε; Γιατί μας … έλειψε το ρεύμα και δεν λειτουργούσε το κλιματιστικό, ήταν καλοκαίρι, επηρεάστηκε η καλή μας ζωή! Και μετά ξεχάσαμε.
Το όπιο του λαού
Φωνάξαμε μια, δυο, τρεις, τέσσερις, πέντε μέρες, τότε με το κούρεμα. Μηδενίστηκαν οι λογαριασμοί, άδειασαν από ρευστό, έτσι ξαφνικά, και μετά πάλι στη ρουτίνα μας. Δεν έγινε και τίποτε! Ο Μαρξ διακήρυττε πως «η θρησκεία είναι το όπιο του λαού». Οι σημερινοί νεοέλληνες, οι σύγχρονοι κύπριοι, έχουν παραφράσει τα λεγόμενα σε «το ποδόσφαιρο, το σεξ, το φαγητό, το χρήμα είναι το όπιο του λαού».
Πολύ καλά!
Περνά ο καιρός, αλλάξαμε. Επιτρέπουμε στα ανδρείκελα της πολιτικής να παίζουν με τη ζωή μας, με τον μέλλον μας. Τους επιτρέπουμε, σε όλους ανεξαίρετα, να γράφουν τη δική μας ιστορία, να διαγράφουν την πορεία μας στη γη και στη ζωή, τη δική μας και των παιδιών και των εγγονών μας. Επιτρέπουμε στους πολύ μικρούς ανθρώπους, τους πολιτικούς, να είναι οι άρχοντες της ζωής μας.
Μας πείθουν ότι είναι σπουδαίοι και τρανοί, ενώ ξέρουμε πως εμείς τους δώσαμε τη δύναμη να είναι κάποιοι. Χωρίς εμάς, χωρίς τη δική μας συγκατάθεση και τη δική μας ανοχή, δεν έχουν καμιά απολύτως δύναμη. Και το ξέρουν και για αυτό φροντίζουν να τρέφουν τις ανασφάλειές μας!
Συχνά πυκνά λέμε πως θα τα καταφέρουμε. Όπως πάντοτε, όπως και τότε, όπως παλιά, όπως και τώρα.
Να καταφέρουμε, όμως, τι και πώς; Να καταφέρουμε να είμαστε άνθρωποι, ανθρώπινοι, να έχουμε φόβο μέσα μας και σεβασμό και αξιοπρέπεια;
Θα τα καταφέρουμε! Όπως πάντα. Πάντα θα τα καταφέρνουμε… Το κυπριακό θαύμα, το success story, οι success επιχειρηματίες και επιχειρήσεις, οι ιστορίες επιτυχίας του επιχειρείν και της πολιτικής.
Χάσαμε το μέτρο. Χάσαμε το μέτρημα, να μετράμε τις απώλειές μας, ηθικές, πολιτικές, οικονομικές και άλλες.
Ξεχνάμε. Είναι το μεγάλο μας προτέρημα. Όμως λησμονούμε πως, όπως έλεγε και ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Μάρκος Αυρήλιος, «εγγύς μεν η ση περί πάντων λήθη, εγγύς δε η πάντων περί σου λήθη» (σύντομα θα τα έχεις ξεχάσει όλα και σύντομα θα σε έχουν ξεχάσει όλοι).
Στον καθρέφτη
Στο τέλος εκείνο που φοβάσαι, εκείνο που φοβόμαστε όλοι, είναι να κοιτάξουμε τον εαυτό μας στον καθρέφτη, να ανακαλύψουμε ποιοι πραγματικά είμαστε, τι θέλουμε σε τούτη τη ζωή. Γιατί οι αλήθειες πονάνε, οι αλήθειες βγάζουν περισσότερες αλήθειες και περισσότερα κακά… Και ποιος τελικά τολμά να δει κατάματα τον εαυτό του, να αναγνωρίσει τα λάθη, τις παραλείψεις, τις αποτυχίες του; Κανένας! Γιατί οι περισσότεροι δεν θα το άντεχαν, δεν το αντέχουμε!
Θέλει μεγάλη δύναμη και εξαιρετικά μεγάλη σοφία να δεις κατάματα το πραγματικό σου πρόσωπο και να διεισδύσεις στην ψυχή σου. Το πιθανότερο είναι ή να πέσεις στην κατάθλιψη ή να πάρεις το όπλο και να πας στα βουνά! Αν έχεις συνείδηση…
Κυπριακή Δημοκρατία, τουρκική εισβολή, Μαρί, 2013. Άνθρωποι, πολιτικοί, οικονομολόγοι, τραπεζίτες, όλοι success people της κοινωνίας μας. Εξώφυλλα εφημερίδων, ολοσέλιδα περιοδικών, πρώτη είδηση στα τηλεοπτικά κανάλια. Μέσα σε μια στιγμή, σε ένα λεπτό, όλα χάνονται…
Ακόμη, κι αν, όπως έλεγε ο Αριστοτέλης, «ο λαός δεν αλλάζει εύκολα, γιατί αγαπάει τις παλιές του συνήθειες. Ώστε οι παλιοί νόμοι παραμένουν σε ισχύ, ενώ η εξουσία ασκείται από εκείνους που μετέβαλαν την πολιτεία».
Όλα τακτοποιημένα
Συγυρισμένη ζωή, τακτοποιημένη ζωή. Δεν θέλουμε να μας την ενοχλούν, να μας την ταράξουν, να μας την κηλιδώνουν, να παίζουν μαζί της. Ακόμη κι αν όλοι, οι περισσότεροι έχουμε να κρύψουμε αλήθειες, γιατί ποτέ η αλήθεια δεν είναι αλήθεια.
Μου λένε πως ανήκω στους απαισιόδοξους. Κι όμως δεν είμαι. Απλά κάνω οικονομία της ελπίδας, αισιοδοξώ με το σταγονόμετρο… Ψάχνω να βρω κάτι όμορφο και ωραίο, το γήινο, το αληθινό, το γνήσιο στα μικρά και ασήμαντα της ζωής, όσα μας επιτρέπουν ακόμη να χαιρόμαστε, ελπίζοντας πως μια μέρα, οι επόμενες γενιές μάς φτύσουν στο μέτωπο και μας πουν κατάμουτρα πως εμείς είμαστε οι εγκληματίες του δικού τους μέλλοντος. Τότε ίσως επέλθει και η δική μου λύτρωση…