Κρατικό μισθολόγιο: Έφυγε η Τρόικα και επανέρχονται οι προσαυξήσεις
Της Χρύσως Αντωνιάδου
Ο Υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης … υποφέρει και πάλι από έντονους πονοκεφάλους. Η Τρόικα επιστρέφει στο νησί, στα μέσα Σεπτεμβρίου, για να αξιολογήσει την κατάσταση μετά την έξοδο από το μνημόνιο, και θα πρέπει να είναι έτοιμος να υποστηρίξει με τρανταχτά στοιχεία γιατί καθυστερεί η εισαγωγή μηχανισμού που να διασφαλίζει τη διατήρηση του ύψους του κρατικού μισθολογίου σε λογικά δημοσιονομικά πλαίσια. Μια δέσμευση προς δανειστές και για την οποία εκκρεμούν σχετικά νομοσχέδια προς ψήφιση από τη Βουλή.
Ταυτόχρονα, το Υπουργείο Οικονομικών βρίσκεται ενώπιον σοβαρών διλημμάτων καθώς από τη νέα χρονιά 2017, το Γενικό Λογιστήριο του κράτους θα πρέπει να ενσωματώσει στη μισθοδοσία των δημοσίων υπαλλήλων προσαυξήσεις ύψους €30 εκ. ετησίως ενώ παρόμοια ενσωμάτωση θα πρέπει να γίνει και για τον ευρύτερο δημόσιο τομέα.
Οι προσαυξήσεις, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις προς τους εργαζομένους του δημοσίου, θα πρέπει να καταβληθούν ενώ το κράτος θα έχει απώλειες άλλα €70 εκ. από την απόφαση για τερματισμό της έκτακτης εισφοράς στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, στο τέλος του έτους.
Επιστροφή στα παλιά
Παρόλο που το δημοσιονομικό κόστος έχει ήδη υπολογιστεί και ληφθεί υπόψη στους σχεδιασμούς, η Κυβέρνηση διατυπώνει ανησυχίες φοβούμενη για επιστροφή στις ….παλιές εποχές του κρατικού μισθολογίου.
Το σημαντικότερο για το Υπουργείο Οικονομικών είναι όπως οι αυξήσεις στο κρατικό μισθολόγιο (στο οποίο και επιμετρούνται η ΑΤΑ, οι προσλήψεις, οι γενικές αυξήσεις, οι προσαυξήσεις, οι υπερωρίες, τα παρεμφερή ωφελήματα, οι αναβαθμίσεις κλιμάκων), παραχωρούνται, μόνο και εφόσον το επιτρέπει η οικονομία, έτσι που το κρατικό μισθολόγιο να είναι βιώσιμο.
Πάντως, η Κυβέρνηση είχε συμφωνήσει στο πλαίσιο του μνημονίου ότι σε περιόδους ύφεσης ή πολύ χαμηλής ανάπτυξης, η αύξηση των μισθών θα λαμβάνει υπόψη τα οικονομικά δεδομένα όπως αυτά εκφράζονται από την μεταβολή του ονομαστικού ΑΕΠ.
Η πρώτη αξιολόγηση
Κατά την επίσκεψη των τεχνικών ομάδων της Τρόικας, την πρώτη μετά την έξοδο από το πρόγραμμα προσαρμογής, η Κύπρος θα υποχρεωθεί να πείσει ότι καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες για να τηρήσει τις δεσμεύσεις που προνοούνται στο Μνημόνιο και ότι αυτές θα κορυφωθούν άμεσα, ώστε η Βουλή να εγκρίνει τα νομοσχέδια για τη μεταρρύθμιση στη δημόσια υπηρεσία που περιλαμβάνουν πρόνοιες και για το κρατικό μισθολόγιο.
Τα τεχνικά κλιμάκια της Κομισιόν, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου θα συζητήσουν με αξιωματούχους της Κυβέρνησης τις δεσμεύσεις για τα μακροοικονομικά και μεταρρυθμιστικά αλλά και ζητήματα που αφορούν στον χρηματοπιστωτικό τομέα.
Το μεγαλύτερο θέμα που βρίσκεται ακόμη ανοικτό και για το οποίο το Υπουργείο Οικονομικών θα κληθεί να δώσει εξηγήσεις είναι ο τρόπος που προσδιορίζονται οι αμοιβές των δημοσίων υπαλλήλων στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης του δημοσίου τομέα. Η μισθολογική πολιτική της κυβέρνησης κρίνεται και καθορίζεται από τις θέσεις των κοινοβουλευτικών κομμάτων στη νέα κοινοβουλευτική περίοδο που αρχίζει τον Σεπτέμβριο.
Το θέμα αυτό είναι άκρως σημαντικό καθώς η πολιτική στο θέμα των δημοσίων οικονομικών κρίνεται και αξιολογείται, σύμφωνα και με τις ενέργειες που γίνονται σε σχέση με τη μείωση του κρατικού μισθολογίου. Το ποσοστό αύξησης του μισθολογίου συνδέεται με το ποσοστό μεγέθυνσης του ονομαστικού ΑΕΠ.
Ο Μηχανισμός της ρύθμισης
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε σύστασή της καλεί την Κυβέρνηση να εισαγάγει μέχρι το τέλος του 2016 έναν δεσμευτικό μηχανισμό με τον οποίον να ρυθμίζεται η αύξηση της αποζημίωσης των δημοσίων υπαλλήλων. Έτσι η Κυβέρνηση θα πρέπει να ασκήσει όλη την επιρροή της προς τη Βουλή για να εγκριθεί η μεταρρύθμιση της δημόσιας μεταρρύθμισης, ο νόμος για τη διακυβέρνηση των κρατικών οντοτήτων και η μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Στο μεταξύ, η Κυβέρνηση θα βρεθεί σύντομα και ενώπιον της συμφωνίας που έγινε μεταξύ ΣΕΚ ΚΑΙ ΠΕΟ για την περίοδο 1.1.2015 μέχρι 31.12.2018 και που αφορά τις συλλογικές συμβάσεις.
Η συμφωνία που υπογράφηκε από τον Υπουργό Οικονομικών και τον Υφυπουργό παρά τω Προέδρω, εξουσιοδοτούσε τα Διοικητικά Συμβούλια των Οργανισμών του ευρύτερου δημόσιου τομέα, τα Συμβούλια των Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και την Μεικτή Εργατική Επιτροπή για το Ωρομίσθιο Κυβερνητικό Προσωπικό να προχωρήσουν σε απευθείας διαπραγματεύσεις με τις οικείες συνδικαλιστικές οργανώσεις για να συμφωνήσουν και να ανανεώσουν τις συλλογικές τους συμβάσεις στο πλαίσιο του Κώδικα Βιομηχανικών Σχέσεων. Βάσει της συμφωνίας οι γενικές αυξήσεις στους μισθούς των υπαλλήλων (συμπεριλαμβανομένων των εκτάκτων και των συμβασιούχνων, του προσωπικού ορισμένου και αορίστου χρόνου) και στις συντάξεις των συνταξιούχων, για τα έτη 2015 και 2016, είναι μηδενικές.
Το μισθολόγιο του 2017
Όμως, για το μισθολόγιο του 2017 και του 2018, οι δύο πλευρές συμφώνησαν όπως εισαχθεί μηχανισμός σύμφωνα με τον οποίον η ποσοστιαία αύξηση στο μισθολογικό κόστος δεν θα ξεπερνά το ποσοστό αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ.
Eφόσον το ποσοστό αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ υπερκαλύπτει την παραχώρηση ΑΤΑ και προσαυξήσεων συζητείται η παραχώρηση γενικής αύξησης. Τα αιτήματα γενικών αυξήσεων θα συζητούνται στο πλαίσιο ενός θεσμοθετημένου διαλόγου.
Για το θέμα της ΑΤΑ, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις δήλωσαν ότι υπάρχει διαδικασία
διαλόγου για τελική ρύθμισή της και με βάση τη συμφωνία προνοείται όπως η καταβαλλόμενη ΑΤΑ θα συνυπολογίζεται κατά προτεραιότητα, στο μισθολογικό κόστος.
Ενημερωτικά αναφέρουμε ότι από τον Αύγουστο του 2011 μέχρι τον Ιανουάριο του 2014 έγιναν αποκοπές στους μισθούς και σε άλλα ωφελήματα στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
Οι αποκοπές 2011 – 2016
Τα πιο κάτω μέτρα λήφθηκαν και επηρεάζουν τους εργαζομένους στον δημόσιο τομέα. Κάποια από αυτά αφορούν και τους υπαλλήλους του ιδιωτικού τομέα, οι οποίοι έχουν δεχθεί επίσης πρόσθετες μειώσεις. Πιο κάτω οι μειώσεις που έγιναν:
2011
Αποκοπή στους μισθούς και συντάξεις από 0% έως 3,5 %
Αύξηση του φορολογικού συντελεστή από 30% σε 35% για εισοδήματα άνω των 60,000 ευρώ
Αποκοπή κατά 2% στο Ταμείο Χηρών και Ορφανών Πάγωμα μισθών, συντάξεων και προσαυξήσεων μέχρι το 2016.
Αποκοπή 3% για μόνιμη εισφορά στο Ταμείο Σύνταξης.
Κατάργηση του Σχεδίου για νεοεισερχόμενους
Παγοποίηση της ΑΤΑ και προσλήψεων.
2012
Κλιμακωτή μείωση μισθών και συντάξεων από 0% έως 12,5 %
Μείωση δημοσίων υπαλλήλων κατά 4,5 χιλιάδες μέχρι το 2016.
2013
Εισαγωγή διαφοροποιήσεων στο συνταξιοδοτικό των υπαλλήλων του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα
Πρόσθετη κλιμακωτή μείωση μισθών για τη διασφάλιση της εργοδότησης (εποχικών ωρομίσθιων και έκτακτων εκπαιδευτικών) από 0,8% έως 2%
Επιβολή εισφοράς 1,5% για ιατρική περίθαλψη στα δημόσια νοσηλευτήρια.
2014
Οριζόντια πρόσθετη αποκοπή μισθών και συντάξεων ύψους 3%.
Άλλα μέτρα που επηρεάζουν μισθούς
Πρόσθετες περικοπές υπερωριών επιδομάτων και άλλων ωφελημάτων.
2012
Αύξηση του ΦΠΑ από 17% σε 18%, με έναρξη εφαρμογής την 1η Ιανουαρίου 2013.
Διαγραφή εσωτερικού δανεισμού του κράτους από το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων ύψους 7,2 δις.
Αλλαγές στις εισφορές του κράτους στο ΤΚΑ
Αύξηση του ορίου αφυπηρέτησης
Αύξηση του εταιρικού φόρου στο 12,5%
2013
Εισαγωγή τελών για νοσηλεία και φάρμακα από κρατικά νοσοκομεία.
Φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας
Στόχευση κοινωνικών παροχών και επιδομάτων.
2014
Αποκοπές μισθών σε αντικατάσταση προηγούμενης αποκοπής από 0% -3,5 %
Αύξηση του φορολογικού συντελεστή ΦΠΑ από 18% σε 19% από 1η Ιανουαρίου 2014.
Αύξηση των φόρων κατανάλωσης.
Εισαγωγή κομίστρων για τους μαθητές που χρησιμοποιούν τα λεωφορεία.
Στόχευση κοινωνικής σύνταξης και φορολόγηση σύνταξης χηρείας.