Κύριε Χριστόφια, ιδού οι ευθύνες για το… success story των τραπεζών
Tης Χρύσως Αντωνιάδου
Ο Δημήτρης Χριστόφιας είναι αμετανόητος. Γι’ άλλη μια φορά νίπτει τας χείρας για την κατάσταση της οικονομίας και του χρηματοπιστωτικού συστήματος και ξεσπαθώνει. Στο πλαίσιο συνέντευξής του στο Sigmalive αναφέρει ανάμεσα σε άλλα: «Εσείς βλέπετε καμιά κίνηση στην πραγματική οικονομία; Είναι αντιφατικός ο κ. Υπουργός. Ο κ. Υπουργός μιλά για success story και πουλά φούμαρα του κόσμου. Ξέρεις ποιο είναι το success τους; Να πιάνουν την μπουκιά από το στόμα του απλού ανθρώπου και να τη δίνουν στις τράπεζες και τους επιχειρηματίες. Τα κέρδη αυγατίζονται και ο κόσμος άρχισε να πεινά».
Όμως, ο Δημήτρης Χριστόφιας παραγνωρίζει πως επί εποχής του:
- Υπήρξε παντελής αδυναμία διάγνωσης και πρόληψης των μεγάλων προβλημάτων του τραπεζικού τομέα.
- Υπήρξε ανεξέλεγκτη δανειοδότηση, η οποία διδόταν επί σειρά ετών και υπερέβαινε τις ανάγκες της κυπριακής αγοράς και τις αντοχές της οικονομίας.
- Υπήρξε μια αύξηση των δανείων με ρυθμό πέραν του 25% ετησίως
- Η οικονομία δεν ήταν σε θέση να απορροφήσει αυτά τα δάνεια, τα οποία ήταν δυσανάλογα μεγάλα σύμφωνα με τον ρυθμό ανάπτυξης.
Ακίνητα και δάνεια
- Δημιουργήθηκε μια αδικαιολόγητη αύξηση των τιμών των ακινήτων, στη βάση των πραγματικών τιμών της αγοράς, και ταυτόχρονα μια αύξηση των επισφαλών δανείων
- Οι τιμές των ακινήτων δεν ανταποκρίνονταν στις πραγματικές δυνατότητες της αγοράς, έτσι το τραπεζικό σύστημα βρέθηκε πλήρως εκτεθειμένο.
- Το δανειακό χαρτοφυλάκιο των τραπεζών οδήγησε σε αύξηση στις προβλέψεις για απομείωση των δανείων.
- Οι κυπριακές τράπεζες κατείχαν ομόλογα του ελληνικού δημοσίου (εξαιρετικά μεγάλο αριθμό σε σχέση με το μέγεθος της κυπριακής οικονομίας)
- Οι τράπεζες κατείχαν ελληνικά κρατικά ομόλογα αξίας περί τα 6 δις ευρώ, την ίδια ώρα που οι γερμανικές ή οι γαλλικές, κατείχαν μόλις 22 δις και 15 δις αντίστοιχα.
- Στο τέλος του 2010 η έκθεση του κυπριακού τραπεζικού συστήματος στα ελληνικά ομόλογα και σε ελληνικές επιχειρήσεις υπερέβαινε κατά 2,5 φορές το ΑΕΠ.
Η επέκταση και το PSI
- Η επέκταση των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα σε σχέση με τις δραστηριότητές τους, ήταν εξαιρετικά δυσανάλογη (τα δάνεια των δύο μεγαλυτέρων κυπριακών τραπεζών (1/2 της Λαϊκής Τράπεζας και 1/3 της Τράπεζας Κύπρου) είχαν διατεθεί σε ελληνικές επιχειρήσεις, οργανισμούς και νοικοκυριά).
- Το «κούρεμα» των ελληνικών κρατικών ομολόγων μείωσε την αξία των μετοχών των δύο μεγαλύτερων κυπριακών τραπεζών έτσι που κατέστη αδύνατη η ανακεφαλαιοποίησή τους.
- Οι μεγάλες επενδύσεις σε ελληνικά ομόλογα, η επίσης μεγάλη επέκταση στην ελληνική αγορά και το «κούρεμα» του PSI οδήγησαν σε αποφάσεις για ένταξη στον μηχανισμό στήριξης.
- Η Κυβέρνηση Χριστόφια δεν προστάτευσε την κυπριακή οικονομία και το κυπριακό τραπεζικό σύστημα.
- Μέχρι και τη διάχυση της κρίσης, η κυπριακή κυβέρνηση ήταν υπέρμετρα αισιόδοξη ότι η κυπριακή οικονομία δεν θα επηρεαστεί από την παγκόσμια κρίση επειδή διαθέτει ένα δυνατό, σύγχρονο και αποτελεσματικό τραπεζικό σύστημα, το οποίο δεν διαβρώθηκε από τα «τοξικά ομόλογα».
- Η απόφαση για το «κούρεμα» των ελληνικών κρατικών ομολόγων λήφθηκε με τη συναίνεση της Κυπριακής Δημοκρατίας, χωρίς να ζητηθεί όπως οι κυπριακές τράπεζες αντλήσουν κεφάλαια από τον Μηχανισμό Στήριξης της Ε.Ε.
- Η Κυπριακή Δημοκρατία λειτούργησε ως ανάδοχος της άσκησης δικαιωμάτων του της Λαϊκής Τράπεζας, χρηματοδοτώντας την τράπεζα με την έκδοση δικαιωμάτων ύψους 2,8 δις ευρώ
Ο κ.Χριστόφιας ξεσπαθώνει και μιλά. Τα γεγονότα μιλούν από μόνα τους. Δεν προβλέφθηκαν τα μεγάλα προβλήματα του τραπεζικού τομέα, οι οικονομικές συνέπειες από την έκρηξη στο Μαρί, οι επιπτώσεις από το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων.
Ακόμη κι όταν όλα έπεφταν σαν χάρτινος πύργος, οι ξένοι οίκοι υποβάθμιζαν την αξιοπιστία των κυπριακών τραπεζών και την κυπριακή οικονομία, ο Πρόεδρος Χριστόφιας αρνήθηκε να διαπραγματευθεί με την τρόικα και να υπογράψει έγκαιρα ένα Μνημόνιο. Απεκδυόταν ευθυνών τραυματίζοντας θανάσιμα την οικονομία και την Κύπρο. Η τελευταία πράξη παίχτηκε στο eurogroup. Η ιστορία γράφει και δεν ξεγράφει.