Οι ασθενείς και οδοιπόροι της υγείας…
Γενικό Σχέδιο Υγείας και αυτονόμηση δημοσίων νοσηλευτηρίων
Ποσό 1.2 δις θα στοιχίσει το νέο σύστημα υγείας
Ο Υπουργός Υγείας Δρ Φίλιππος Πατσαλής τρέχει όπως τον μαραθωνοδρόμο για να περάσει το νομοσχέδιο για την αυτονόμηση των δημοσίων νοσοκομείων… χθες. Πιστεύει, σύμφωνα με εντολές των Τροϊκανών και οδηγίες της Κυβέρνησης, πως θα ανοίξει ο δρόμος για την εισαγωγή της μεγαλύτερης και πιο …πονεμένης ιστορίας στην Κυπριακή Δημοκρατία, την εφαρμογή του Γενικού Σχεδίου Υγείας.
Οι πολίτες μπαινοβγαίνουν στα δημόσια νοσηλευτήρια, περιμένουν στις λίστες αναμονής, σε μια περίοδο που η οικονομική κρίση κλείνει όλες τις πόρτες για πρόσβαση στον ιδιωτικό τομέα, καθώς οι τιμές γράφουν ακόμη «κόκκινο».
Η Κυβέρνηση με τη συγχορδία των κοινοβουλευτικών κομμάτων καταβάλλει προσπάθειες να εγκρίνει την αυτονόμηση των δημοσίων νοσηλευτηρίων σε χρόνο μηδέν, μετατρέποντάς τα σε οργανισμούς δημοσίου δικαίου ή καλύτερα σε ημικρατικούς οργανισμούς. Με ένα δυνατό επικοινωνιακό χαρτί ότι, θα πρέπει να διασφαλιστεί η υψηλή ποιότητα υγείας όλων των πολιτών, να σταματήσει η ταλαιπωρία των κρατικών νοσοκομείων και να αποσυμφορηθούν τα δημόσια ταμεία από το τεράστιο βάρος των δαπανών για την υγεία, η Κυβέρνηση στοχεύει να στήσει οργανισμούς που εύκολα μετατρέπονται σε ιδιωτικούς.
Καθεστώς εργοδότης
Ένα νέο «πείραμα» που ανοίγει τις πόρτες για να μεταφέρει δημοσίους υπαλλήλους στους νέους αυτονομημένους οργανισμούς, με καθεστώς που … πίνει νερό και που δεν πείθει πως δεν θα αλλάξει το καθεστώς εργοδότης τους, να προσλαμβάνει φτηνό εργατικό δυναμικό και να ελέγχει πλήρως την κατάσταση με συμβούλια δικά της;
Ήδη, η αυτονόμηση, που αποτελεί μέγα ζήτημα συζήτησης μεταξύ των εργαζομένων στον τομέα της υγείας καθώς, όπως προτείνεται από την κυβέρνηση – με το κυβερνητικό νομοσχέδιο φαίνεται πως στήνεται ένα νέο διάτρητο σύστημα – προωθείται με συνοπτικές διαδικασίες προς ψήφιση από τη Βουλή. Έχοντας ένα γερό χαρτί στα χέρια της ότι έχει την ευχέρεια να διορίζει τα Δ.Σ. των νέων ημικρατικών οργανισμών και να τοποθετεί άτομα δικής της επιλογής – ένα δέλεαρ προς τα κοινοβουλευτικά κόμματα – η Κυβέρνηση υποβαθμίζει τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με το καθεστώς λειτουργίας των οργανισμών, την πλήρη διασφάλιση των θεμάτων των εργαζομένων. Ταυτόχρονα δημιουργεί ένα μεγάλο και δαιδαλώδες σύστημα εταιρειών δημοσίου δικαίου, για να αποσυμφορήσει σε βάθος τριών χρόνων – σύμφωνα με τη στόχευση – τα δημόσια ταμεία από τις αυξημένες δαπάνες για την υγεία.
«Καθαρίσουν» τα δημόσια ταμεία
Η Τρόικα έδωσε μεν ξεκάθαρα μηνύματα πως πρέπει να «καθαρίσουν» τα δημόσια ταμεία από τις μικρές εν ενεργεία βόμβες των αυξημένων δαπανών υγείας, μπορεί μεν να ασκεί πιέσεις για την αυτονόμηση και την εφαρμογή του Γε.ΣΥ αλλά δεν είπε κιόλας πως πρέπει όλα να χτιστούν και να ξαναχτιστούν σε χρόνο μηδέν.
Τι γίνεται εάν τα δημόσια νοσηλευτήρια λειτουργήσουν σύντομα και οι φωνές διαμαρτυρίας «σκοτώσουν» την εισαγωγή του Γε.ΣΥ, σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα, και το κράτος συνεχίσει να επωμίζεται το οικονομικό βάρος της δημόσιας υγείας μέχρι να υπάρξει συναντίληψη;
Πώς θα λειτουργήσουν οι νέοι υδροκέφαλοι οργανισμοί, στα πρότυπα των μοντέλων των ημικρατικών οργανισμών που ήδη λειτουργούν στην Κύπρο και που πάλι με εντολές της Τρόικας πρέπει να αποκρατικοποιηθούν, άλλως να περάσουν στα χέρια του ιδιωτικού τομέα; Μήπως η απάντηση είναι το στήσιμο οργανισμών που σύντομα θα περάσουν με πλειοψηφικά πακέτα σε ιδιώτες;
Το χαμόγελο του Φίλιππου Πατσαλή, ενός μειλίχιου διακεκριμένου επιστήμονα που ανέλαβε να ξηλώσει και να ξαναστήσει τη δημόσια υγεία στην πιο καθοριστική στιγμή, και η αυστηρή νότα, κατά των γιατρών και νοσηλευτών του ηγέτη της συμπολίτευσης Αβέρωφ Νεοφύτου, λένε πολλά. Τι κρύβεται πίσω;
Από την άλλη τα συμφέροντα που «παίζονται» στον βωμό του Γε.ΣΥ και που «σκότωσαν» την εισαγωγή του εδώ και χρόνια, σε βάρος των φορολογούμενων Κυπρίων πολιτών, είναι τόσο μεγάλα που κανείς δεν μπορεί να εκτιμήσει με βεβαιότητα πότε, πώς και με ποιους θα λειτουργήσει το Σχέδιο.
Αυτονόμηση – αναδιάρθρωση
Ακόμη κι αν η αυτονόμηση και όχι η αναδιάρθρωση των δημοσίων νοσηλευτηρίων πάρει σάρκα και οστά μέσα στους προσεχείς έξι μήνες και πετύχει, ποιος μπορεί να διασφαλίσει ότι το Σχέδιο θα εισαχθεί μέσα στον επόμενο ή τον μεθεπόμενο χρόνο, όταν ισχυρά συμφέροντα γιατρών, ασφαλιστικών εταιρειών και φαρμακοβιομηχανιών και άλλων με δυνατό λόμπι, «χτυπούν» την πορεία της εφαρμογής του;
Ποιος μπορεί να διασφαλίσει πως οι πολίτες θα τυγχάνουν καθολικής κάλυψης, δίκαιης κατανομής του κόστους, ελεύθερης επιλογής γιατρού και παρόχου υπηρεσιών φροντίδας υγείας, σε ένα βιώσιμο σύστημα;
Ο στόχος είναι ξεκάθαρος και σωστός. Διοικητική και οικονομική αυτονόμηση των δημοσίων νοσηλευτηρίων, για να καταστούν πιο αποδοτικά και βιώσιμα, μια αναγκαιότητα 20 χρόνων για να μπορέσουν τα νοσηλευτήρια να παρέχουν αναβαθμισμένες υπηρεσίες υγείας προς τους ασθενείς. Ο ανταγωνισμός με τον ιδιωτικό τομέα θα είναι αδυσώπητος με την εφαρμογή του ΓεΣΥ και την ελεύθερη επιλογή ιατρού και νοσηλευτηρίου. Θα πετύχει η συνταγή και το στοίχημα Πατσαλή ότι, είναι ο Υπουργός που κατάφερε να κλείσει το Γε.ΣΥ ή οι ασθενείς θα μετατραπούν σε ασθενούντες και οδοιπορούντες;
Βλέποντας το θέμα από οικονομική σκοπιά είναι σημαντικό να λεχθεί πως χρειάζεται χρόνος στους οργανισμούς να λειτουργήσουν πρώτα ως αυτονομημένοι και μετά σε ένα νέο και άγνωστο περιβάλλον Γε.ΣΥ. Ποιος θα διασφαλίσει πως ο στόχος να εξεύρουν οι ίδιοι τα έσοδά τους και να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για να λειτουργήσουν στη βάση των οικονομικών τους δεδομένων θα πετύχει; Μόνο η τριβή και ο χρόνος. Το νομοσχέδιο προνοεί την τριετή χρηματοδότηση τυχόν ελλειμμάτων με μειωμένη χρηματοδότηση από το κράτος, έτσι που να μηδενιστούν μέχρι το τέλος του τρίτου έτους. Τι γίνεται μετά αν ο στόχος δεν επιτευχθεί; Άλλη μια «τρύπα» στο νερό για χάρη της μεταρρύθμισης;
Χρύσω Αντωνιάδου
Πηγή: Εφημερίδα «Η Σημερινή», 14 Ιουνίου 2015-06-14