Ο κύβος ερρίφθη για την αυτονόμηση, αλλά…
Της Χρύσως Αντωνιάδου
Τα θέματα της υγείας είναι πάντοτε στις προτεραιότητες της κάθε Κυβέρνησης. Τουλάχιστον ψηλά στην ατζέντα των προεκλογικών εξαγγελιών, ένα θέμα για το οποίο πολλοί δεσμεύονται και λιγότεροι καταφέρνουν να υλοποιήσουν. Η κάθε κυβέρνηση, από Κυπριακής Ανεξαρτησίας και εντεύθεν, θέτει ψηλά στις προτεραιότητές της, κυρίως τις προεκλογικές, την εισαγωγή ενός Γενικού Σχεδίου Υγείας. Ο κάθε πολίτης επιθυμεί και προσδοκά να έχει ένα ψηλό επίπεδο υπηρεσιών υγείας, αλλά οι περισσότεροι υποχρεώνονται να επιλέγουν τη λύση των δημοσίων νοσηλευτηρίων, γιατί η τσέπη τους δεν μπορεί να αντέξει τις ψηλές ταρίφες των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων και των γιατρών του ιδιωτικού τομέα, κυρίως μετά την οικονομική κρίση.
Έτσι, πλέον το Γενικό Σχέδιο Υγείας θεωρείται μια επιλογή ανάγκης και υποχρέωση προς τους πολίτες, η οποία θα ελαφρύνει τις δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού, θα προσφέρει ίση πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και πιστεύεται, εάν όντως συμβεί κάτι τέτοιο, ότι όλοι οι πολίτες θα έχουν καλύτερες υπηρεσίες υγείας. Βέβαια, πάντοτε τα μεγάλα λόγια είναι μεγαλύτερα από τα έργα, κυρίως όταν αυτά κρύβουν ατζέντες και συμφέροντα και όταν πρωτίστως εξυπηρετούνται οι προσωπικές και κομματικές φιλοδοξίες.
Τα οικονομικά του Χάρη
Όλοι μιλούν για Γενικό Σχέδιο Υγείας αλλά κανένας δεν φαίνεται να είναι διατεθειμένος να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη, ο Υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης δεν είναι διατεθειμένος να ταράξει τις ισορροπίες που κατάφερε να επιτύχει με τη μνημονιακή συμφωνία, και ακόμη οι μαγικοί αριθμοί δεν έχουν βρει τον δρόμο τους… Από τη στιγμή που, τουλάχιστον οι υπολογισμοί του Υπουργείου Οικονομικών δεν βγαίνουν, το Γενικό Σχέδιο Υγείας κρίνεται μη βιώσιμο, και η υλοποίησή του δύσκολο εγχείρημα.
Όμως, άλλα υπολογίζουν οι τεχνοκράτες που δεν τους βγαίνουν τα νούμερα, και άλλα φαίνεται πως θέλουν οι πολιτικοί και τα κόμματα. Πρώτος, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, που υποσχέθηκε πως θα εισαγάγει στην Κύπρο το πολυπόθητο Γενικό Σχέδιο Υγείας, κατάφερε να εξασφαλίσει συναίνεση όλων των αρχηγών των κομμάτων του Κοινοβουλίου για κατάθεση και ψήφιση από τη Βουλή των νομοσχεδίων για το Γε.ΣΥ. Ένα μεγάλο εγχείρημα που προϋποθέτει την αυτονόμηση των δημοσίων νοσηλευτηρίων, πράγμα που υποχρεώνει το Υπουργικό Συμβούλιο να εγκρίνει τα σχετικά νομοσχέδια και να «ανάψει» το πράσινο φως για την κατάθεση και την ψήφισή τους από τη Βουλή.
Βεβαίως, όλα βαίνουν καλώς για τον Υπουργό Υγείας Δρα Γεώργιο Παμπορίδη, που έθεσε στόχο της υπουργίας του την εισαγωγή του Γε.Συ, όμως ο Υπουργός … λογαριάζει χωρίς τον… ξενοδόχο, που στη δική του περίπτωση, είναι οι γιατροί και οι νοσηλευτές των δημόσιων νοσηλευτηρίων, με τους οποίους οφείλει να συνεργαστεί πλήρως για να εφαρμόσει την αυτονόμηση και να υλοποιήσει τον οδικό χάρτη του Γε.ΣΥ.
Παρόλο που τα κόμματα, τα χειρίστηκε ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης και εξασφάλισε τη συγκατάθεσή τους για τη θετική ψήφο τους επί των κυβερνητικών νομοσχεδίων, εντούτοις το ισχυρό συνδικάτο των λειτουργών υγείας είναι έτοιμο να εργαστεί, όχι για να φράξει τον δρόμο στο Γε.ΣΥ ούτε για να βάλει ωρολογιακή βόμβα στην αυτονόμηση, όπως λανθασμένα παρουσιάζεται, αλλά για να διασφαλίσει το καθεστώς των εργαζομένων στον νευραλγικό κλάδο της δημόσιας υγείας, τόσο για το υφιστάμενο προσωπικό όσο και για τους νεοεισερχομένους.
Ο διάλογος με τους εργαζομένους
Ήδη, ο διάλογος που βρίσκεται σε εξέλιξη μεταξύ των νοσηλευτών και των γιατρών από τη μια και του Υπουργείου Υγείας από την άλλη, δεν έχει φέρει τα αναμενόμενα θετικά αποτελέσματα, καθώς και οι δυο Κλάδοι διαπιστώνουν πως, μέχρι στιγμής, η Κυβέρνηση δεν έχει δώσει οτιδήποτε χειροπιαστό στους λειτουργούς της υγείας. Ο Γεώργιος Παμπορίδης δικαίως χαίρεται για την έγκριση των νομοσχεδίων του από το Υπουργικό Συμβούλιο προχθές Παρασκευή, στο χρονικό πλαίσιο που προνοεί ο οδικός χάρτης που εγκρίθηκε στη συνεδρία των αρχηγών στο Προεδρικό Μέγαρο. Ωστόσο έχει μπροστά του μεγάλο και ανηφορικό δρόμο μέχρι την υλοποίηση του επόμενου στόχου, που είναι η έναρξη της λειτουργίας του αυτονομημένου οργανισμού, το πρώτο εξάμηνο του 2017.
Έτσι, άμεσος του στόχος είναι, μέχρι την ίδρυση του οργανισμού, να καταθέσει κανονισμούς για τα εργασιακά θέματα που αφορούν στα αυτόνομα νοσηλευτήρια αλλά και να επιλύσει τα ζητήματα που αφορούν νοσηλευτές και γιατρούς, και που δεν άπτονται των θεμάτων της αυτονόμησης. Και οι δυο Κλάδοι θεωρούν πως δεν μπορεί να γίνει οποιαδήποτε αυτονόμηση, εάν δεν διασφαλιστούν τα άμεσης προτεραιότητας ζητήματα που θέτουν.
Ο βραχνάς του Παμπορίδη
Ο μεγάλος βραχνάς του Γεώργιου Παμπορίδη, που κατάφερε να ρίξει την μπάλα για την αυτονόμηση και το Γε.ΣΥ στο γήπεδο των κομμάτων της Βουλής, είναι να πείσει τον Υπουργό Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη να ικανοποιήσει τα αιτήματα τόσο των νοσηλευτών, που αποτελούν την πλειοψηφία των εργαζομένων στα δημόσια νοσηλευτήρια όσο και των γιατρών. Οι πρώτοι, αποδείχθηκαν σκληροί αντίπαλοι μετά την τελευταία τους απεργία, και ο Υπουργός έχει ανοίξει ένα δίαυλο επικοινωνίας μαζί τους, που μπορεί ωστόσο να τιναχθεί στον αέρα, σε περίπτωση που ο Χάρης Γεωργιάδης κλείσει κατάματα την πόρτα στα αιτήματα που εγείρουν.
Ο Χάρης Γεωργιάδης, θέλοντας να διατηρήσει σταθερά τα δημοσιονομικά του κράτους, και λαμβάνοντας τα μηνύματα των τεχνοκρατών του, εκφράζει φόβους και ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του Γε.ΣΥ αλλά παρουσιάζεται και διστακτικός να ικανοποιήσει αιτήματα που έχουν κόστος.
Ωστόσο, φαίνεται ότι «παιγνίδι» στα θέματα υγείας και εισαγωγής του Γε.ΣΥ κάμνει πλέον ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος θέλει να τελειώσει το θέμα αυτό το συντομότερο.
Ασύμφορο ή βιώσιμο
Όλες οι πλευρές, συμπεριλαμβανομένων και των κομμάτων έχουν στα …υπόψη τους πως η μετατροπή των δημόσιων νοσηλευτηρίων σε αυτονομημένα, το σημαντικότερο προαπαιτούμενο για την εφαρμογή του Γε.ΣΥ, προϋποθέτει τον τετραγωνισμό του κύκλου ώστε να ικανοποιηθούν όλοι όσοι εμπλέκονται στην εύρυθμη λειτουργία των νέων νοσηλευτηρίων. Ξέρουν πως εάν το νέο νομικό καθεστώς των αυτονομημένων οργανισμών αποτύχει, η οικονομική αυτονόμηση και η χρηματοδότηση του Γε.ΣΥ θα είναι και ασύμφορη και μη βιώσιμη.
Εάν το «πείραμα» της αυτονόμησης των δημόσιων νοσηλευτηρίων αποτύχει, αυξάνονται επίσης οι κίνδυνοι για μη ολοκλήρωση των σχεδιασμών για το Γε.ΣΥ. Όπως έχει προνοηθεί, χρηματοδότηση των νοσηλευτηρίων θα πρέπει να προέρχεται από τις εισπράξεις του κάθε νοσηλευτηρίου από τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας, με βάση τις υπηρεσίες που θα παρέχει και για τις οποίες και θα χρεώνει.
Οι επόμενοι μήνες είναι καθοριστικοί. Θα καταφέρει ο Υπουργός Υγείας να τα βρει με τους εργαζομένους, θα τον βοηθήσει ο Υπουργός Οικονομικών και τα κόμματα θα συναινέσουν σε όλα για την αυτονόμηση; Πάντως, το μήνυμα είναι ξεκάθαρο και το αντιλαμβάνονται όλοι. Χωρίς συνεργασία όλων η αυτονόμηση και το Γε.ΣΥ δεν μπορούν να ολοκληρωθούν. Και το όνειρο θα παραμείνει απατηλό για άλλη μια Κυβέρνηση, μια κάλπικη τελικά λίρα!