Chryso Antoniadou

O Ευκλείδης Τσακαλώτος είναι ο νέος υπουργός Οικονομικών σε αντικατάσταση του Γιάνη Βαρουφάκη. Φορά κι αυτός ανοιχτό πουκάμισο κι αποφεύγει τη γραβάτα. Δεν έχει ξυρισμένο κεφάλι, ούτε κι αφήνει το πουκάμισο έξω από το παντελόνι, όμως και πάλι δεν θυμίζει κλασικό κοστουμαρισμένο πολιτικό – αλλά περισσότερο «κύριο καθηγητή». Δεν υπολείπεται σε γνώσεις, βιογραφικό, ούτε σε αγγλική προφορά του μεγάλου πρωταγωνιστή των ημερών Γιάνη Βαρουφάκη – η δική του είναι αμιγώς βρετανική, της Οξφόρδης.

Μέχρι που ο παραιτηθείς Υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης συνέχιζε να μονοπωλεί το ενδιαφέρον των παγκόσμιων media, ο αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών – αρμόδιος για τις διεθνείς οικονομικές σχέσεις- Ευκλείδης Τσακαλώτος κυκλοφορούσε αθόρυβα και σταθερά – με πουλοβεράκι – δίπλα του, παρών σε όλες τις κρίσιμες διαπραγματεύσεις των ημερών – και συνυπεύθυνος για την ελληνική στρατηγική στη διεθνή οικονομία.

Πάντα βρισκόταν πίσω του, ενίοτε ξεχνούσε μέχρι και να τον συστήσει – όπως ήταν μία από τις λεπτομέρειες που σχολιάστηκαν δυσμενώς για τον Γιάνη Βαρουφάκη. Ο βρετανοθρεμμένος κ. Τσακαλώτος δεν φαίνεται να ασχολείται με τέτοιες λεπτομέρειες.

Χαμηλοί τόνοι

Αν ο Γιάνης Βαρουφάκης είναι ο άνθρωπος των φώτων, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος είναι… ο «Άγγλος» αφανής, το σκέλος που ισορροπεί την εξίσωση, αυτός που κρατά χαμηλούς τόνους και ενεργοποιείται πίσω από τις κάμερες, πάνω από μελέτες, αναλύσεις, έρευνες και συζητήσεις για τη διεθνή οικονομία.

Πριν από τον διορισμό της νέας κυβέρνησης, το όνομά του ακουγόταν ως ένα από των υποψήφιων για το Οικονομικών – ήταν άλλωστε υπεύθυνος του τομέα Οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ, όμως τελικά ανέλαβε καθήκοντα στο Εξωτερικών με αρμοδιότητες – στη διεθνή οικονομία- που έχουν άμεση σχέση με την επιστήμη του. Την οποία, έμαθε σε φημισμένα Πανεπιστήμια.

Ο ριζοσπάστης – φιλόσοφος

Ο καθηγητής Ευκλείδης Τσακαλώτος είναι αυτός που γεννήθηκε και έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του σε ξένες χώρες. Γεννήθηκε το 1960 στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας και από το 1965, ο πατέρας του, Στέφανος πήρε την οικογένεια και μετακόμισε στην Αγγλία. Ο μικρός Ευκλείδης, με το δύσκολο για τους Βρετανούς όνομα, μεγάλωσε ως μέλος μιας ευκατάστατης οικογένειας και μιας ανώτερης τάξης εκλεκτών που φοιτούσαν στα καλύτερα κολέγια και πανεπιστήμια, σε αυτά που παραδοσιακά θεωρούνται πηγές επόμενων γενεών εξουσίας. Φοίτησε στο φημισμένο Κολέγιο του Ήτον και συνέχισε τις σπουδές του στα Πανεπιστήμια του Σάσεξ και της Οξφόρδης, όπου σπούδασε Οικονομικές και Πολιτικές Επιστήμες. Στα χρόνια της Οξφόρδης, ήταν που ήρθε σε επαφή και με άλλους Έλληνες οι οποίοι πρωταγωνίστησαν στην πολιτική σκηνή τα τελευταία χρόνια, όπως για παράδειγμα τον πρώην Υπουργό Οικονομικών, Γιάννη Στουρνάρα.

Η Οξφόρδη

Εκείνη την εποχή έκανε το Προπτυχιακό του σε ένα κύκλο σπουδών καινούριο στην Οξφόρδη (Πολιτική Επιστήμη, Φιλοσοφία και Οικονομικά). Ήταν ο νεότερος και μάλλον ο πιο επαναστάτης μιας παρέας προοδευτικών, καλλιεργημένων, φιλόδοξων Ελλήνων, που μιλούσε διαρκώς πολιτικά. «Επειδή ερχόμουν από την Αγγλία με θεωρούσαν λίγο δεξιούλη», έχει πει ο ίδιος. «Με τον Γιάννη βρισκόμασταν σε διαφορετικά στρατόπεδα από τότε. Παρ’ ότι με έλεγαν δεξιούλη, εγώ ήμουν με τα λεγόμενα ετερόδοξα οικονομικά, ενώ εκείνος ήταν πιο mainstream».

Στην Αγγλία, παρέμεινε και μετά το τέλος των εντυπωσιακών σπουδών του, συνεχίζοντας τις έρευνες, τις μελέτες και τις δημοσιεύσεις του, ενώ για τέσσερα χρόνια δίδασκε στο Πανεπιστήμιο του Κεντ. Με τον Γιάννη Στουρνάρα, μάλιστα, συνεργάστηκαν στο πλαίσιο της έρευνας, δημοσιεύοντας το 1994 στην Ελληνική Οικονομική Επιθεώρηση κοινό άρθρο με θέμα τις επενδύσεις σε τέσσερις ευρωπαϊκές οικονομίες.

Ο έρωτας από τη Σκωτία

Ένα χρόνο πριν (1993), σε ηλικία πια 33 ετών, είχε έρθει να κατοικήσει μόνιμα στην Ελλάδα, με τα ελληνικά του να αποτελούν αρχικά μια μόνιμη αιτία αρνητικών σχολίων σε βάρος του. Δούλεψε πολύ πάνω στη γλώσσα, ώστε να ξεφορτωθεί τη βρετανική προφορά και να μπορεί να εκφραστεί με άνεση και στα ελληνικά.

Με την επιστροφή στην Ελλάδα, συνέχισε το ερευνητικό και συγγραφικό έργο του, ενώ παράλληλα από το 2010 έγινε καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Οι ριζοσπαστικές απόψεις που είχε από παιδί τον οδήγησαν στο Συνασπισμό, αργότερα στον ΣΥΡΙΖΑ, με τον οποίο κατέβηκε υποψήφιος για το ελληνικό Κοινοβούλιο στις εκλογές του 2004, στο νομό Πρεβέζης, απ’ όπου κατάγεται η οικογένειά του – είναι απόγονος του στρατηγού Θρασύβουλου Τσακαλώτου. Ο ίδιος σήμερα διατηρεί στην περιοχή σπίτι, φίλους και αρκετά στενούς δεσμούς.

Με τον Αλέξη Τσίπρα δεν είχε συντροφικές σχέσεις από το παρελθόν. Κοινό σημείο είναι ότι και οι δύο προχωρούν στη ζωή με τους νεανικούς έρωτές τους.

Στην Ελλάδα δεν ήρθε μόνος, αλλά με τη Σκωτσέζα σύζυγό του και σύντροφο από τα φοιτητικά του χρόνια, Χέδερ Ντενίζ Γκίμπσον. Μια γυναίκα, με την οποία τους ενώνουν τα κοινά ενδιαφέροντα γύρω από τη μελέτη της οικονομικής επιστήμης και τα τρία παιδιά που ήρθαν να μεγαλώσουν την οικογένειά τους.

Η λαμπρή οικονομολόγος

Η σύζυγός του, για την ακρίβεια η συνεργασία της με το ελληνικό δημόσιο στάθηκε η αφορμή να του ασκηθεί ιδιαιτέρως έντονη – αρνητική- κριτική πριν από περίπου δυόμιση χρόνια, όταν δημοσιεύματα υποστήριζαν ότι τίθεται ζήτημα «ηθικής κομψότητας» όταν ο ίδιος είναι στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ – και κορυφαίο μέλος του οικονομικού επιτελείου του – και η γυναίκα του σύμβουλος και συνεργάτης του επικεφαλής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιώργου Προβόπουλου – όπως είχε γραφτεί και λογογράφος του. Ο ίδιος τότε είχε διαψεύσει ότι η σύζυγός του είναι λογογράφος του Προβόπουλου. «Ούσα υπάλληλος της Τράπεζας της Ελλάδος, καθώς διευθύνει το Τμήμα Μελετών, μπορεί κάποιες εισηγήσεις της να απευθύνονται στον κ. Προβόπουλο, αλλά δεν έχει καμία ιδιαίτερη σχέση μαζί του», διευκρίνιζε.

Το κορυφαίο μυαλό

Η Σκωτσέζα κυρία Γκίμπσον, η οποία έχει ένα λαμπρό βιογραφικό και θεωρείται από τις κορυφαία μυαλά στον χώρο της ευρωπαϊκής οικονομίας, προσελήφθη στην Τράπεζα της Ελλάδος την εποχή που Διοικητής της ήταν ο Λουκάς Παπαδήμος. Το γεγονός ότι είχε ξένη υπηκοότητα ήταν μια αφορμή κριτικής στην πρόσληψή της, που όμως υπερκαλύφθηκε από το έντονο ερευνητικό και συγγραφικό της έργο (έχει προχωρήσει σε πλήθος εκδόσεων και αναλύσεων για την ελληνική και την ευρωπαϊκή οικονομία).

Στον κύκλο της χαίρει απόλυτης εκτίμησης, ως ένα εξαιρετικό μυαλό και παράλληλα ένας απλός και γελαστός άνθρωπος. Περισσότερα γι’ αυτήν, πέρα από το αμιγώς επιστημονικό αντικείμενό της, δεν έχουν γίνει γνωστά. Είναι προφανές πως η κυρία Γκίμπσον, πέρα από τις επιστημονικές ανησυχίες, μοιράζεται με τον άντρα της και τους ίδιους χαμηλούς τόνους, τη συνήθεια να κινούνται πίσω από τους προβολείς.

Μοίραζε εισιτήρια

Οι λεπτομέρειες για την οικογενειακή ζωή του είναι άγνωστες, τα media που ασχολούνται με το αποκαλούμενο life style ουδέποτε δημοσίευσαν στοιχεία ή φωτογραφίες από τα παιδιά του ή τα σπίτια του στην Κηφισιά. Δεν ξέρουμε πώς ζει και πώς διασκεδάζει, όταν δεν εκπονεί κάποια περίπλοκη οικονομική μελέτη  – ή δεν τρέχει στην Ευρώπη για να διαπραγματευτεί τα οικονομικά της χώρας.

Το πόθεν έσχες του που είχε σταθεί αφορμή γι’ άλλη μια περίοδο έντονης κριτικής σε βάρος του και σε βάρος του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς του είχε δοθεί ο τίτλος του «αριστερού αριστοκράτη».

Το θέμα είχε προκύψει στο τέλος του 2013, όταν το πόθεν έσχες του γινόταν αντικείμενο πρωτοσέλιδων δημοσιευμάτων λόγω των υψηλών επενδύσεων σε επενδυτικές εταιρείες όπως η BlackRock ή η JP Morgan. Είχε απαντήσει, διευκρινίζοντας ότι πρόκειται για πατρική περιουσία, επενδύσεις του πατέρα του, Στέφανου, στις οποίες ο ίδιος ήταν απλώς συνδικαιούχος.

Γόνος εύπορης οικογενείας

Όπως είχε αποκαλυφθεί τότε, τα περιουσιακά του στοιχεία περιλάμβαναν επίσης δύο σπίτια στην Κηφισιά, ένα γραφείο στην Αθήνα κι ακόμα ένα σπίτι στην Πρέβεζα. Από εκεί και πέρα τα προσωπικά του ετήσια εισοδήματα ήταν ανάλογα ενός δραστήριου Ακαδημαϊκού και τουλάχιστον τα μισά – ή ακόμα και το ένα τρίτο- από όσα δήλωνε η – διευθύντρια στο τμήμα Ερευνών στην ΤτΕ- σύζυγός του.

Τα χρήματα, προφανώς, δεν έχουν λείψει ποτέ από τη ζωή του Ευκλείδη Τσακαλώτου. Ωστόσο, μια από τις χαρακτηριστικές ιστορίες, που τον συνοδεύουν λέει ότι από τότε που μπήκε στον Συνασπισμό και στον ΣΥΡΙΖΑ, συνήθιζε να πηγαίνει στα Φεστιβάλ Νεολαίας του κόμματος, και να κάθεται στο ταμείο ή να μοιράζει χαρτάκια προτεραιότητας στις ουρές για τα σουβλάκια…

Πηγή: The toc