Σε κομβικό σημείο οι ελληνικές τράπεζες
Οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Η φυγή καταθέσεων επιταχύνεται και οι επιλογές χρηματοδότησης της Ελλάδας τελειώνουν.
Κάθε ευρώ που αποσύρεται από τις αυτόματες ταμειακές μηχανές καλύπτεται από έκτακτη ρευστότητα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Χωρίς την παράταση του προγράμματος διάσωσης της Ελλάδας, τα έκτακτα αυτά δάνεια από την ΕΚΤ τίθενται εν αμφιβόλω.
Ο Αλέξης Τσίπρας, ο Έλληνας πρωθυπουργός, έχει προκηρύξει δημοψήφισμα για την επόμενη Κυριακή και έχει επιλογές για να περιορίσει την πίεση στους ισολογισμούς των τραπεζών. Αλλά κάθε μέτρο έχει σοβαρά μειονεκτήματα.
Πως μπορούν οι αρχές να ενισχύσουν τις ελληνικές τράπεζες;
Αν η ΕΚΤ αποσύρει ή περιορίσει τα 89 δις ευρώ έκτακτης χρηματοδότησης, η Ελλάδα έχει δύο βασικές επιλογές: τραπεζική αργία ή επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων. Μια τραπεζική αργία θα περιόριζε την εκροή χρημάτων από τις τράπεζες, αλλά με ένα προφανές κόστος για την οικονομία. Οι φυσικές τραπεζικές συναλλαγές θα διακόπτονταν.
Οι κεφαλαιακοί έλεγχοι θα επέτρεπαν αναλήψεις από αυτόματες ταμειακές μηχανές και κάποιες πληρωμές, μέσα σε κάποια όρια. Οι περιορισμοί αυτοί είναι δύσκολο να επιβληθούν, χρειάζονται τουλάχιστον τρεις ημέρες για να τεθούν σε ισχύ και οι τράπεζες χρειάζονται κάποια χρήματα για να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις, ακόμα και αν είναι πιο περιορισμένα.
Ποιος θα αποφασίσει αν θα υπάρξει τραπεζική αργία ή κεφαλαιακοί έλεγχοι;
Η επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων και η αυστηρότητα των περιορισμών είναι αποφάσεις της ελληνικής κυβέρνησης. Ένα νομικό διάταγμα μπορεί να διαβιβαστεί γρήγορα.
Ο Γιάνης Βαρουφάκης, ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών, δήλωσε στο Reuters ότι θέλει οι τράπεζες να παραμείνουν ανοιχτές μέχρι το δημοψήφισμα. Ορισμένοι, όμως, Έλληνες αξιωματούχοι τείνουν προς την επιλογή της τραπεζικής αργίας αν αυτό καταστεί αναγκαίο, καθώς είναι πιο προσωρινό και πιο εύκολο να επιβληθεί γρήγορα.
Πρόσωπο με γνώση του ζητήματος ανέφερε ότι μια τηλεδιάσκεψη είχε προγραμματιστεί για το πρωί της Κυριακής ανάμεσα στην Τράπεζα της Ελλάδας και την ΕΚΤ για να συζητήσουν την πιθανή επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων από τη Δευτέρα.
Ποια είναι τα επιχειρήματα για μια τραπεζική αργία;
Μια τραπεζική αργία θα ήταν ο καλύτερος τρόπος να σωθούν οι τράπεζες από κατάρρευση κατά την διάρκεια μιας περιόδου έντονης πίεσης. Το ερώτημα είναι: τι πρέπει να γίνει για να ξανανοίξουν ; Αν υπάρξει μια ψήφος υπέρ της πρότασης των δανειστών στο δημοψήφισμα τότε ο δρόμος προς την έξοδο είναι ξεκάθαρος. Μια ψήφος κατά της πρότασης πιθανότατα θα οδηγούσε στο κλείσιμο των τραπεζών, την κρατικοποίηση τους και την χρηματοδότησης τους μέσω του τυπώματος χρήματος από την κυβέρνηση.
Μπορεί ο κ. Τσίπρας να κρατήσει τις τράπεζες ανοιχτές ως το δημοψήφισμα;
Πιθανότατα όχι. Η ΕΚΤ αναμένεται τουλάχιστον να βάλει ανώτατο όριο στην έκτακτη χρηματοδότηση για τις τράπεζες στο επίπεδο που βρίσκεται σήμερα. Οι τράπεζες έχουν κάποια χρήματα ακόμα, αλλά όχι αρκετή ρευστότητα για να χρηματοδοτήσουν τις προβλεπόμενες αναλήψεις, σύμφωνα με ανθρώπους που έχουν γνώση της κατάστασης. Ακόμα και μετά την επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων, χωρίς επιπρόσθετη χρηματοδότηση είναι αμφίβολο αν οι τράπεζες μπορούν να ανταπεξέλθουν.
Τι θα συμβεί αν οι τράπεζες δεν είναι σε θέση να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις;
Οι τράπεζες εποπτεύονται από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM) της ΕΚΤ. Πρέπει να αναγνωρίσει αν μια τράπεζα δεν είναι σε θέση να τηρήσει τις υποχρεώσεις της και είναι κοντά σε κατάρρευση. Αν και ο SSM μπορεί να αποσύρει μια τραπεζική άδεια, δεν έχει την αρμοδιότητα να διαχειριστεί μια εκκαθάριση.
Ποιος είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση μιας τραπεζικής κατάρρευσης;
Η εθνικά αρχή εκκαθάρισης τραπεζών της Ελλάδας θα έχει την ευθύνη. Η Ελλάδα δεν έχει περάσει ακόμη τον νόμο της Ε.Ε. για την εκκαθάριση τραπεζών, που δημιουργεί ένα νέο πλαίσιο για την αντιμετώπιση των χρεοκοπημένων τραπεζών. Η κατάσταση θα αντιμετωπιστεί υπό τον υφιστάμενο ελληνικό νόμο, που περιλαμβάνει κάποιες περιορισμένες εξουσίες για τη διαγραφή χρέους των πιστωτών. Οι ευρωπαϊκές αρχές που θα συμμετέχουν στη διαδικασία θα είναι ο SSM και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που επιβλέπει τη χρήση της κρατικής στήριξης στις τράπεζες.
Ποιος θα χρηματοδοτήσει την εκκαθάριση των ελληνικών τραπεζών;
Η Ελλάδα έχει ένα ταμείο εκκαθάρισης τραπεζών, αλλά δεν έχει σχεδόν καθόλου χρήματα. Αν μια τράπεζα χρεοκοπούσε, δεν θα υπήρχε άλλη επιλογή από το να διασώσει (bail in) η κυβέρνηση τους πιστωτές και ορισμένους καταθέτες. Αυτό πιθανότατα θα περιλάμβανε τα hedge funds της Βόρειας Αμερικής που επένδυσαν στις ελληνικές τράπεζες, καθώς και μεγάλους καταθέτες. Το μεγαλύτερο πρόβλημα των Αρχών είναι να βρουν τις διεργασίες για να κάνουν μια χρεοκοπημένη τράπεζα να ορθοποδήσει ξανά και να λειτουργήσει.
Θα υπήρχε μετάσταση εκτός των ελληνικών συνόρων;
Η έκθεση των τραπεζών της Ε.Ε. στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι περιορισμένη. Όμως, οι ελληνικές τράπεζες έχουν κάποιες θυγατρικές και κάποια υποκαταστήματα στην Αλβανία στη Βουλγαρία, στην Κύπρο, στη Ρουμανία, στη Σερβία, στην Τουρκία και στη Μακεδονία. Κάποια έκτακτα μέτρα έχουν ήδη ληφθεί από τις Αρχές σε αυτές τις χώρες. Οι ρυθμιστικές Αρχές ανησυχούν για φαινόμενα μετάδοσης από μια ελληνική χρεοκοπία.
Ποιος θα δεχτεί το μεγαλύτερο χτύπημα από τους κεφαλαιακούς ελέγχους ή από μια τραπεζική χρεοκοπία;
Τα επίπεδα των καταθέσεων είναι σε χαμηλό των τελευταίων 10 ετών. Πάνω από 100 δις ευρώ σε καταθέσεις έχουν αποσυρθεί από το 2010, αφήνοντας λιγότερα από 130 δις ευρώ. Οι καταθέτες που έχουν απομείνει αποτελούν ένα μείγμα καταναλωτών και μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Οι τράπεζες αναφέρουν ότι οι πολύ πλούσιοι τράβηξαν τα χρήματά τους πριν από πολύ καιρό. Αν επιβληθούν περιορισμοί, θα χτυπηθούν πιο σκληρά αυτοί που δεν έχουν επιλογές εκτός της Ελλάδας.
Μετάφραση από Euro2day