Στρατηγικές διαβάσματος στο σπίτι
Tης Χριστιάνας Χριστοφόρου*
Σήμερα, με τους απαιτητικούς ρυθμούς της κοινωνίας, ένας γονιός χρειάζεται να προσπαθεί περισσότερο για τη σωστή ανατροφή των παιδιών του. Τα πιεστικά ωράρια εργασίας, οι αυξανόμενες απαιτήσεις από τους εργοδότες και ο φόβος της ανεργίας, που υπάρχει στις μέρες μας, δυσκολεύουν οποιαδήποτε προσπάθεια για βοήθεια στο καθημερινό διάβασμα των παιδιών μας.
Η ώρα της μελέτης είναι για πολλούς γονείς η χειρότερη στιγμή της ημέρας τους. Τα παιδιά είναι αγχωμένα και οι γονείς είναι σε απόγνωση θέλοντας να τα βοηθήσουν να επιτύχουν στο σχολείο. Οι γονείς, όμως, μπορούν με απλούς τρόπους να μετατρέψουν την ώρα του διαβάσματος σε μία ευχάριστη καθημερινή εμπειρία, η οποία θα αποτελεί τον δυνατότερο κρίκο της αλυσίδας της σχέσης τους. Μαθαίνοντας ένα παιδί να διαβάζει, είναι σημαντικό να του τονίζουμε ότι σημασία έχει πάντα να δουλεύει έξυπνα και όχι σκληρά. Το δύσκολο κομμάτι της μελέτης είναι να μάθουμε στο παιδί να είναι λειτουργικό, ώστε η προσπάθειά του να έχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Πολλοί γονείς συνηθίζουν να κάθονται μαζί με το παιδί τους για να διαβάζει, με αποτέλεσμα το ίδιο να χάνει την εμπιστοσύνη στον εαυτό του και να αισθάνεται ότι δεν μπορεί να τα καταφέρει από μόνο του.
Δυστυχώς, αυτή η τακτική δεν αποτελεί και τον αποδοτικότερο τρόπο μελέτης, καθώς και ο γονέας κουράζεται και είναι ιδιαίτερα πιεστικός προς το παιδί, αλλά και ο μαθητής αισθάνεται έντονη δυσαρέσκεια τόσο ως προς το σχολείο αλλά και ως προς την ώρα του διαβάσματος.
Κάτι φταίει…τι άλλο
Πολλές φορές τα παιδιά αντιμετωπίζουν το διάβασμα με πολύ αρνητική διάθεση και όσο πλησιάζει η ώρα της μελέτης επικρατούν εντάσεις στο σπίτι. Όλοι οι γονείς που αντιμετωπίζουν την άρνηση των παιδιών τους να διαβάσει χρειάζεται να εξετάσουν τους λόγους αυτής της αντίδρασης. Κάποια παιδιά ίσως να αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες ή κάποιου άλλου είδους δυσκολία, που δεν τα αφήνει ν’ ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Άλλα παιδιά μπορεί να βαριούνται εξαιτίας του φορτωμένου καθημερινού τους προγράμματος. Είναι γεγονός πως τα σύγχρονα παιδιά πολλές φορές έχουν να διαχειριστούν πολύ περισσότερα από όσα μπορούν, αφού συμμετέχουν σε διαφόρων ειδών εξωσχολικές δραστηριότητες. Επίσης, οι γονείς συχνά έχουν την τάση να έχουν πολύ υψηλές προσδοκίες και όταν οι μαθητές δεν μπορούν να επιτύχουν τους στόχους τους, απογοητεύονται και δεν θέλουν να διαβάζουν, πιστεύοντας ότι δεν θα πετύχουν.
Καθοριστική παρέμβαση
Σημαντικό είναι να αναφερθεί ότι οι γονείς χρειάζεται να συνειδητοποιήσουν ότι η αποκλειστική ευθύνη για το διάβασμα ανήκει στους μαθητές και όχι στους ίδιους. Το παιδί είναι αναγκαίο να μάθει να λειτουργεί μόνο του για να είναι σε θέση να δείχνει υπευθυνότητα στο σχολείο αλλά και στη ζωή του. Ο τρόπος υποστήριξης των γονέων αλλά και η παρουσία τους στη σχολική μελέτη των παιδιών είναι σημαντική και καθοριστική σε όλες τις ηλικίες. Τα θεμέλια της σωστής μελέτης μπορούν να μπουν από την προσχολική ηλικία και οι γονείς πρέπει να είναι διαθέσιμοι, παρέχοντας στήριξη και συμπαράσταση όποτε χρειαστεί.
Ένα πρώτο βήμα όταν το παιδί δυσκολεύεται με τη μελέτη είναι να ελέγξετε αν αντιμετωπίζει άλλα θέματα είτε με την όρασή του είτε αν έχει κάποια μαθησιακή δυσκολία.
- Δημιουργήστε έναν κατάλληλο χώρο μέσα στο σπίτι, όπου δεν υπάρχουν εντάσεις, ένα φωτεινό και όμορφο δωμάτιο κατάλληλο για απόλυτη συγκέντρωση στις εργασίες του.
- Φροντίστε στο χώρο μελέτης να μην υπάρχουν πράγματα που αποσπούν την προσοχή του παιδιού όπως παιχνίδια ή τηλεόραση. Συνήθως η πιο κατάλληλη ώρα για διάβασμα είναι μια ώρα μετά το σχολείο. Οι βραδινές ώρες πρέπει να αποφεύγονται, καθώς το παιδί είναι κουρασμένο και δεν είναι εύκολο να συγκεντρωθεί.
- Συζητήστε με το παιδί σας τι έχει να διαβάσει και μάθετέ το να έχει συγκεκριμένες ώρες μελέτης.
- Βοηθήστε το παιδί σας να ετοιμάσει ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα των μαθημάτων του, όπου θα καταγράφει τις εργασίες του για να μπορεί να διαχειριστεί καλύτερα τον χρόνο του.
- Προσπαθήστε να έχετε κοντά σας όλα τα απαραίτητα πράγματα για τη μελέτη των παιδιών, για να αποφύγετε να χάνετε χρόνο στο ψάξιμο.
- Βεβαιωθείτε ότι οι εργασίες καταφθάνουν στο σπίτι και διδάξτε το παιδί να τις καταγράφει όπως δίνονται από τον δάσκαλο.
- Θέστε βραχυπρόθεσμους στόχους και ανταμείβετε τον μαθητή μετά από την ολοκλήρωση του κάθε στόχου. Για παράδειγμα, πρώτα θα διαβάσεις τα μαθηματικά και μετά αν θέλεις θα κάνεις ένα διάλειμμα να φας κάτι και μετά να συνεχίσεις. Η διάρκεια της μελέτης και του διαλείμματος πρέπει να είναι ανάλογη με την ηλικία του μαθητή.
- Να θυμάστε να επαινείτε την προσπάθεια του παιδιού και να αποφεύγετε τον συνεχή έλεγχο της εργασίας του και τη μη αναγκαία διόρθωση λαθών.
- Καθιερώστε μια στιγμή της ημέρας για συζήτηση με το παιδί σας για το σχολείο και τη σημασία της μάθησης.
- Βοηθήστε το παιδί σας να μάθει να θέτει προτεραιότητες.
- Ενθαρρύνετε το παιδί με απλές χειρονομίες, όπως μια αγκαλιά, και κάντε το να καταλάβει ότι μπορεί να διαβάζει μόνο του.
- Μην μπείτε ποτέ στον πειρασμό να κάνετε εσείς κάποια εργασία στη θέση του παιδιού σας. Αυτό θα έχει μόνο ως αποτέλεσμα να μειωθεί η αυτοπεποίθησή του.
- Μπείτε εσείς στη θέση του μαθητή και ζητήστε από το παιδί να σας εξηγήσει πράγματα κάνοντάς του ερωτήσεις. Έτσι μπορείτε να τονώσετε την αυτοπεποίθησή του και τη διάθεσή του να μαθαίνει πράγματα.
- Σιγουρευτείτε πως μετά το διάβασμα το παιδί θα έχει χρόνο για παιχνίδι.
- Σεβαστείτε τον χαρακτήρα του παιδιού σας και εφαρμόστε ανάλογες τεχνικές για να το βοηθήσετε.
Ο καλός ύπνος και η σωστή διατροφή είναι επίσης σημαντικοί παράγοντες που βοηθούν.
*BSc Psychology, MSc Developmental and Educational Psychology, christoforou.christiana@gmail.com