Το κλειδί για επιλογή κλάδου σπουδών ή επαγγέλματος
Tης Κλεοπάτρας Καραγιάννη Κονή*
Χιλιάδες νέοι και μεγάλος αριθμός ανέργων βρίσκονται σήμερα σ’ ένα σημαντικό σταυροδρόμι της ζωής τους. Οι μαθητές πρέπει να επιλέξουν κλάδο σπουδών και οι άνεργοι πρέπει να επιλέξουν επαγγελματική πορεία πλεύσης, ενδεχομένως διαφορετική από εκείνη που ακολουθούσαν μέχρι σήμερα.
Οι μαθητές, κυρίως στο Λύκειο, βρίσκονται κάτω από πίεση για να επιλέξουν κλάδο για τις ακαδημαϊκές τους σπουδές που θα τους εξασφαλίσει το μέλλον και την επιτυχία τους. Οι γονείς από την πλευρά τους, ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να μελετούν και να έχουν καλούς βαθμούς για να έχουν μια καλή ακαδημαϊκή πορεία. Ατέλειωτες ώρες αναλώνονται σε διαδρομές για ιδιαίτερα μαθήματα, μελέτη στο σπίτι και εξετάσεις για να διασφαλιστεί, όπως πιστεύουν, το οικονομικό και επαγγελματικό μέλλον των παιδιών τους.
Η επιλογή κλάδου σπουδών ή επαγγελματικής καριέρας δεν είναι ούτε εύκολη ούτε απλή υπόθεση.
Κριτήρια επιλογής
Ας δούμε με ποια κριτήρια γίνεται συνήθως αυτή η επιλογή:
- Οι προσδοκίες των γονιών είναι ένα σημαντικό κριτήριο. Ο πατέρας είναι γιατρός άρα θέλει και το παιδί του να γίνει γιατρός. Η μητέρα ήθελε να γίνει δικηγόρος και κατευθύνει τη δική της κόρη να ακολουθήσει αυτό το επάγγελμα.
- Η άμεση εξεύρεση εργασίας είναι ένας άλλος παράγοντας που λαμβάνεται σοβαρά υπόψη. Υπάρχει ανάγκη για ένα επάγγελμα. Θα βρει δουλειά ένα παιδί όταν τελειώσει τις σπουδές του;
- Οι οικονομικές αποδοχές και τα ωφελήματα που είναι συνδεδεμένα με το συγκεκριμένο επάγγελμα.
- Η κοινωνική καταξίωση και αποδοχή που συνδέεται με κάποια επαγγέλματα.
- Οι αντιλήψεις των ιδίων των νέων και του περίγυρου τους για το τι τους ταιριάζει.
Όλα τα πιο πάνω κριτήρια είναι σεβαστά. Όμως, στην όλη διαδικασία και προσπάθεια για σωστή επιλογή παραβλέπονται, πολλές φορές, οι αξίες, η προσωπικότητα, τα ενδιαφέροντα, οι δεξιότητες, οι ικανότητες και προτιμήσεις που είναι πάρα πολύ σημαντικά όχι μόνο για σωστή επιλογή αλλά κυρίως για μια επιτυχημένη επαγγελματική σταδιοδρομία που να ικανοποιεί και εσωτερικά ένα άτομο.
Χρειάζεται να καταλάβει ο καθένας από εμάς καλύτερα τον εαυτό του, την προσωπικότητά του, τι μας αρέσει να κάνουμε, τι ικανότητες έχουμε και ποιες είναι οι αξίες της ζωής μας, πριν προχωρήσουμε στην τελική μας επιλογή.
Διαγνωστικά εργαλεία
Για τον σκοπό αυτό, υπάρχουν εξειδικευμένα διαγνωστικά εργαλεία που προσφέρουν μεγαλύτερη αυτογνωσία ενώ παράλληλα θα πρέπει να βελτιώνουμε τις τεχνικές και ακαδημαϊκές μας γνώσεις. Τα εργαλεία αυτά που, μερικές φορές, αναφέρονται και ως test προσωπικότητας, προσφέρουν λεπτομερή ανάλυση και πληροφόρηση για κάθε άτομο.
Αν, για παράδειγμα, ένα άτομο είναι εξωστρεφές και επικοινωνιακό, ταιριάζει περισσότερο με επαγγέλματα που έχουν επαφή με συνεργάτες και πελάτες. Από την άλλη, αν είναι άτομο εσωστρεφές με οργανωτικές ικανότητες και πειθαρχία τότε ταιριάζει περισσότερο με επαγγέλματα, που απαιτούν αυτά τα χαρακτηριστικά. Οι πληροφορίες που προσφέρουν tests είναι, μερικές φορές, εκπληκτικές, μια και αποκαλύπτουν συχνά στοιχεία για τον εαυτό μας που ακόμη και εμείς οι ίδιοι δεν ξέρουμε, όπως κρυμμένα ταλέντα, προτιμήσεις, αξίες και ικανότητες.
Αν το επάγγελμα που θα επιλέξουμε ταιριάζει με την προσωπικότητά μας είναι σίγουρο ότι όχι μόνο θα πετύχουμε αλλά θα είμαστε και πληρέστεροι εσωτερικά και πιο χαρούμενοι και παραγωγικοί. Δεν αρκεί, λοιπόν, η τεχνογνωσία. Θα πρέπει να συνδυάσουμε την ακαδημαϊκή γνώση με την αυτογνωσία, για να μπορέσουμε να λάβουμε τις σωστές αποφάσεις που, αν και αφορούν πιο άμεσα την επαγγελματική μας καριέρα και την ίδια τη ζωή μας γενικότερα, μια και η δουλειά μας αποτελεί ένα σημαντικό μέρος της ζωής μας.
Θα ήθελα να ενθαρρύνω τους νέους μας που ακόμη σκέφτονται ποιο κλάδο θα ακολουθήσουν και όσους σκέφτονται να αλλάξουν καριέρα – είτε ως εθελούσια επιλογή είτε ως αναγκαστική λόγω της οικονομικής κρίσης – να προσπαθήσουν να κατανοήσουν καλύτερα τον εαυτό και την προσωπικότητά τους.
Χρειάζεται να υπογραμμίσω ότι τα εργαλεία στα οποία αναφέρομαι θα πρέπει να είναι επιστημονικά και αξιόπιστα και να χρησιμοποιούνται και να ερμηνεύονται από εξουσιοδοτημένους επαγγελματίες που μπορούν να καθοδηγήσουν μέσα από τα αποτελέσματα την προσπάθεια για καταγραφή μιας ολοκληρωμένης εικόνας της προσωπικότητας, των ικανοτήτων και των προτιμήσεων μας.
Τεχνογνωσία ναι, αλλά σε συνδυασμό με αυτογνωσία.
*Σύμβουλος Επιλογής, Ανάπτυξης και Αξιοποίησης Ανθρώπινου Δυναμικού, Cleopatra.koni@gmail.com