Χοντραίνει το «παιγνίδι» στη Μέση Ανατολή
- Το ενεργειακό παζλ στην περιοχή βάζει νέους παίχτες
- Η Ρωσική Αρκούδα βρυχάται και τρίζει τα δόντια στην Τουρκία
- Οι σύμμαχοι λαμβάνουν διακριτικά νέες θέσεις
- Η Τουρκία ξεσπαθώνει και αναζητά συνεργασία με το Ισραήλ
Της Χρύσως Αντωνιάδου
Ο «ενεργειακός» πόλεμος διαχέεται και βάφει χώρες και λαούς με …κόκκινο αίμα. Οι μεγάλες δυνάμεις ανακατεύουν ξανά την τράπουλα, οχυρώνουν νέες συμμαχίες και συνεργασίες, ξηλώνουν παλιές, διατηρούν μετριοπαθείς σχέσεις. Μια ωρολογιακή βόμβα είναι έτοιμη να εκραγεί ανά πάσα στιγμή και να προκαλέσει τεράστιους κραδασμούς σε χώρες και οικονομίες.
Τώρα στο «παιγνίδι» παρεισφρέουν θρησκείες, πολιτισμοί, διαφορετικές κουλτούρες, νέοι παίκτες. Η σύγκρουση συμφερόντων, γεωστρατηγικών και οικονομικών βαθαίνει, οι πολεμικές συρράξεις γιγαντώνονται, επανασχεδιάζονται νέες πολιτικές με επίκεντρο γεωστρατηγικά, πολιτικά, οικονομικά και στρατιωτικά οφέλη.
Οι επίδοξοι γαμπροί
Το επίκεντρο της παγκόσμιας διένεξης εξακολουθεί να παραμένει η περιοχή της Μέσης Ανατολής, και συγκεκριμένα η Συρία και το Ιράν. Οι επίδοξοι … γαμπροί χρησιμοποιούν όση γοητεία τούς απέμεινε, σε ένα άγριο φλερτ που φτάνει στα άκρα, και βάζει στο παιγνίδι την αχανή Ρωσία, την ηγεμονική Τουρκία, τη φίλη των ISIS Σαουδική Αραβία, το Ισραήλ και τις γειτονικές χώρες, με τους αιώνιους εραστές, ΗΠΑ και Ευρώπη, να λαμβάνουν θέσεις και να μην ξεκολλούν τα μάτιά τους από την περιοχή.
Η … προίκα της νύμφης είναι μεγάλη και έτσι ανάλογα και, υπό τις περιστάσεις, γίνονται και τα συνοικέσια.
Το Ισλαμικό Κράτος
Αυτή τη φορά, η «νύμφη» είναι πολύ δύσκολο να αποκτηθεί, γι’ αυτό και ο Μανωλιός αλλάζει ρούχα και τα φορεί αλλιώς, υπερτονίζοντας την απειλή της αόρατης μα απειλητικά υπαρκτής δύναμης που βρίσκεται παντού και που λέγεται «Ισλαμικό Κράτος».
Οι Τζιχαντιστές είναι οι εκπρόσωποι του και προσδοκούν να δημιουργήσουν μια νέα τάξη πραγμάτων στην Ευρώπη και στον κόσμο γενικότερα. Η παρουσία τους είναι έντονη και τα θανάσιμα χτυπήματά τους στην Ευρώπη, στο κέντρο του πολιτισμού, το Παρίσι, επισφραγίζει τον πόλεμο που ξεκίνησαν κατά των απίστων.
Ένα δεύτερο σκηνικό, στήνεται στην καρδιά της Μέσης Ανατολής, με την κατάρριψη του ρωσικού πολεμικού τζετ από την τουρκική πολεμική αεροπορία, και τις θέσεις μάχης για την επικράτηση του δυνατού Αρχηγού, που λαμβάνουν Ρωσία και Τουρκία.
Ο Τούρκος …Αστυνόμος
Η Τουρκία, που προσδοκεί να αναβαθμίσει τον ρόλο της ως ο …Αστυνόμος της περιοχής, και που φαίνεται να σχηματίζει συμπράξεις ανάλογα με τις περιστάσεις, έχει περάσει σε μια ανοικτή διένεξη με τη Ρωσία εξ αφορμής του αιματηρού επεισοδίου με την κατάρριψη του ρωσικού τζετ.
Το θερμό επεισόδιο Τουρκίας – Ρωσίας φαίνεται να πυροδοτεί ενέργειες που θυμίζουν μέρες Ψυχρού Πολέμου σε διπλωματικό επίπεδο και διαμορφώνει νέες συμμαχίες, χωρίς ωστόσο να μπορεί να προδικάζει τις σχέσεις των δυο χωρών σε βάθος χρόνου.
Και οι δυο φλερτάρουν τα ενεργειακά αποθέματα της περιοχής. Η μεν Τουρκία ως ο νέος ενεργειακός παίχτης, η δε Ρωσία ως ο δυνατός παγκόσμιος παίχτης της ενέργειας, ξέροντας ήδη εκ πείρας πως όποιος διαθέτει ή διαχειρίζεται ενεργειακά αποθέματα, μπορεί να καθορίζει και τη μοίρα των λαών!
Υποθάλπει την τρομοκρατία
Μετά το συμβάν στην Τουρκία, και μέσα σε ένα λαβωμένο και τρομακτικό σκηνικό που διαμορφώθηκε με το χτύπημα των τζιχαντιστών στο Παρίσι, η Μόσχα κατηγορεί ευθέως την Άγκυρα ότι υποθάλπει την τρομοκρατία και αποφασίζει ισχυρά αντίποινα, που ενδεχόμενα να επηρεάζουν τις ενεργειακές τους συμφωνίες και να απειλούν την Τουρκία με ένα γερό οικονομικό χτύπημα. Ουδείς μπορεί να πει μετά βεβαιότητας πώς θα διαμορφωθούν οι σχέσεις των δυο χωρών, στον οικονομικό – ενεργειακό τομέα και γενικότερα.
H περιοχή των φλερτ
Η Ουάσιγκτον, που δηλώνει παρούσα ανά πάσα στιγμή, προχωρεί σε νέες κυρώσεις εναντίον Ρώσων και Σύρων και αυξάνει τη συγκέντρωση στρατιωτικών δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή του μετώπου της ζώνης της Συρίας, στηριζόμενη από το ΝΑΤΟ.
Κάθε φορά που υπάρχουν ενδείξεις πως στερεύουν τα ενεργειακά αποθέματα και εμφανίζονται άλλοι ενεργειακοί παίχτες, ανακατεύεται η τράπουλα στην περιοχή και βγαίνει ένας, ο μεγάλος νικητής.
Οι τελευταίες εξελίξεις αναβαθμίζουν τη σημαντικότητα της περιοχής, μετατρέποντας ταυτόχρονα την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή σε μια εν δυνάμει πυριτιδαποθήκη, με συγκεντρωμένα όλα τα «όπλα» στις αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες των κρατών, τις πολυεθνικές εταιρείες και τα κράτη που καταβάλλουν προσπάθειες να επικρατήσουν και να κάνουν κουμάντο.
Ο Βλαδιμίρ Πούτιν προσδοκεί να εγκαθιδρύσει τη Ρωσία ως βασικό παίχτη στη Μέση Ανατολή, η Σαουδική Αραβία τής κλέβει πελάτες και πωλεί πετρέλαιο σε χαμηλότερη τιμή στην Πολωνία, στο παραδοσιακό «προπύργιο» της Ρωσίας και της χτυπά άλλες αγορές. Ποιος σύμμαχος, όμως, θα μπορούσε να επιχειρήσει μια κατά μέτωπο επίθεση στους Ρώσους στη Μέση Ανατολή; Οι σύμμαχοι συμμετέχουν αλλά διακριτικά. Οι Βρετανοί ενισχύονται στη Βαλτική Θάλασσα, οι Αμερικανοί στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, και παρενοχλούν τη συμμαχική Κίνα. Το παιχνίδι γίνεται όλο και πιο επικίνδυνο.
Ο Πούτιν τολμά
Ήδη η Ρωσία, με τεράστια γεωπολιτικά συμφέροντα στη Συρία και με τον ναύσταθμο στο συριακό λιμάνι της Ταρτούς παίζει το δυνατό χαρτί της, θέλοντας να διατηρήσει έναν σημαντικό ρόλο στη διένεξη στη Συρία. Οι ΗΠΑ δεν είχαν ούτε έχουν καλές σχέσεις με το καθεστώς του Άσαντ εξαιτίας της φιλορωσικής του πολιτικής.
Ο Πούτιν, που αρχικά δεν τον πήρε κανένας στα σοβαρά, ανακοινώνει από το βήμα του ΟΗΕ πως θα επέμβει στη Συρία για να εξοντώσει τους τζιχαντιστές, ζητώντας ταυτόχρονα τη στήριξη και των υπολοίπων μελών κατά της εκστρατείας που επιχειρεί κατά της τρομοκρατίας. Η Δύση διστάζει να επέμβει. Ο Πούτιν αποφασίζει να δράσει και να αναλάβει ηγετικό ρόλο στον αγώνα κατά του Ισλαμικού Κράτους.
Ο πόλεμος που σιγοκαίει με τη Σαουδική Αραβία μπορεί να σχετίζεται με τα ενεργειακά αλλά κορυφώνεται με τη στήριξη που δίνει η χώρα στους τζιχαντιστές. Σύμφωνα με δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδα Independent, τον Ιούλιο του 2014, «η Σαουδική Αραβία έχει δημιουργήσει το τέρας του Φρανκενστάιν χάνοντας γρήγορα τον έλεγχό της πάνω σε αυτό. Το ίδιο ισχύει και για τους συμμάχους της, όπως η Τουρκία, που αποτέλεσε ζωτική βάση για τους τζιχαντιστές της ISIS και της Αλ Νούσρα κατά το συριακό εμφύλιο». Η Ρωσία άλλο που δεν ήθελε. Η Σαουδική Αραβία της κάθεται στο στομάχι…
Η εξόντωση του ISIS
Κι ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, που έχει χαρακτηριστεί ως ο «αόρατος άνθρωπος», προσδοκεί όχι μόνο να …. καθαρίσει αυτούς που του δημιουργούν προβλήματα αλλά και να διατηρήσει την πρωτοκαθεδρία του ως ο ενεργειακός παίκτης με ισχυρές προσβάσεις στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και με μεγάλα ανοίγματα στη Μεσόγειο και ιδιαίτερα στη Συρία, την επόμενη μέρα της συμφωνίας για το συριακό.
Πού συμφωνούν με τον Ομπάμα; Ρωσία και ΗΠΑ πλασάρουν έναν κοινό στόχο. Να συντρίψουν το Ισλαμικό Κράτος και να «καθαρίσουν» την περιοχή και τις ηπείρους από την τρομοκρατία. Πόσο ειλικρινής είναι αυτός ο στόχος, Πολλοί ξένοι αναλυτές αναφέρονται σε κινήσεις εσωτερικής κατανάλωσης από τον Πούτιν, ακόμη και σε ενέργειες που στοχεύουν να αναδείξουν την υπεροχή του στη Δύση παρέχοντας προστασία στον φίλο Σύρο πρόεδρο, Μπασάρ αλ Άσαντ.
Κι ο Ομπάμα; Διεθνείς αναλυτές αναφέρουν πως ο Αμερικανός Πρόεδρος παρουσιάζει μεν μια εικόνα πως δεν θέλει να υποστηρίξει τον Άσαντ αλλά αντιλαμβάνεται τον μεγάλο κίνδυνο του Ισλαμικού Κράτους και περνά την «ωρολογιακή» βόμβα της επέμβασης στον Πούτιν, νοουμένου ότι ο Άσαντ θα πιεστεί να εγκαταλείψει την εξουσία.Βέβαια, οι βλέψεις του Πούτιν, κατά τους δυτικούς αναλυτές, είναι η ισχυροποίησή του στη Μεσόγειο παραμένοντας στο στρατηγικής σημασίας λιμάνι της Συρίας, την Ταρτούς και όχι το καίριο χτύπημα κατά των Τζιχαντιστών.
Όπως και να έχουν τα πράγματα η Συρία είναι η πρώτη επιχείρηση της Ρωσίας εκτός των συνόρων της από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Το Κρεμλίνο, που απομονώνεται από την Ευρώπη εξαιτίας του Ουκρανικού, λαμβάνει τους ισχυρούς κραδασμούς της Ευρώπης και αναζητεί νέες αγορές για να εξαγάγει τα ενεργειακά του προϊόντα. Μπαίνει, λοιπόν, σφήνα στις αγορές της Ασίας ως σοβαρός ανταγωνιστής των Σαουδαράβων. Οι Σαουδάραβες υποστηρίζουν και χρηματοδοτούν το Ισλαμικό κράτος, εμπλέκονται σε έναν ανελέητο πόλεμο τιμών για το μερίδιο αγοράς και εισβάλλουν στις παραδοσιακές αγορές της Ρωσίας, όπως η Πολωνία. Άρα, ο πόλεμος του Βλαδιμίρ είναι στην ουσία και οικονομικός.
Ο Μπαράκ και οι σύμμαχοι
Ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα παρακολουθεί με ενδιαφέρον την πορεία του Ρώσου ομολόγου του και ανησυχεί που διατηρεί την πρωτοκαθεδρία ως ενεργειακός παίκτης με ισχυρές προσβάσεις πια και στη Μεσόγειο.
Έτσι, λοιπόν χαλαρώνει έναντι του Άσαντ και μετριάζει τη σκληρή του στάση, δηλώνοντας πως ο Σύρος Πρόεδρος θα μπορούσε ίσως να παραμείνει βραχυπρόθεσμα στην εξουσία κατά τη διάρκεια μιας μεταβατικής πολιτικής περιόδου που θα διαρκούσε μερικούς μήνες.
Η Σαουδική Αραβία πιστεύει πως επιβάλλεται να εξοπλίζει τους ισλαμιστές της ISIS αλλά πρόσφατα αναδιπλώνεται και λαμβάνει μια στάση με ερωτηματικά. Η Γαλλία τηρεί τη σκληρότερη στάση εναντίον του Άσαντ, θεωρώντας τον ως τη ρίζα όλων των προβλημάτων κι όχι τη λύση του συριακού ζητήματος. Η κυβέρνηση Νετανιάχου διαμορφώνει τη στάση της ανάλογα με τα συμφέροντα του Ισραήλ και τις αντιδράσεις της δράσης της Χεζμπολάχ στον Λίβανο.
Τα αντίποινα της Ρωσίας
Οι εξελίξεις των τελευταίων βδομάδων με αποκορύφωμα τη ρίψη του ρωσικού αεροπλάνου στρέφουν τη Ρωσία σε αποφάσεις – αντίποινα. Η Τουρκία θα πρέπει να ετοιμαστεί και να δεχθεί τα πρώτα πλήγματα. Ο τουρισμός των Ρώσων προς τη χώρα απαγορεύεται, σε μια χώρα που ο τουρισμός από τη Ρωσία φθάνει, το 9μηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2015, τα 3,3 εκατομμύρια και αποτελεί πέραν του 10% των τουριστών.
Η κλονισμένη από τις γεωπολιτικές εντάσεις στην περιοχή τουριστική βιομηχανία και η οικονομία της χώρας έχουν πληγεί ανεπανόρθωτα. Τώρα άλλο ένα χτύπημα την περιμένει.
Ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν απειλεί εμμέσως τη Ρωσία, δηλώνοντας στην εφημερίδα Sabah, πως «η χώρα του είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής ρωσικού φυσικού αερίου και η απώλεια της Τουρκίας θα ήταν πολύ σοβαρή για τους Ρώσους. Εφόσον κριθεί αναγκαίο, η Τουρκία είναι σε θέση να προμηθευτεί το αέριο που έχει ανάγκη από άλλες πηγές». Ένα τουρκικό τελεσίγραφο που προς το παρόν πέφτει στα μαλακά.
Όμως, η Τουρκία περνά σε χειμερινή περίοδο
και το μέλλον είναι αβέβαιο. Παράγοντες της αγοράς ενέργειας με ισχυρές προσβάσεις προς την τουρκική ηγεσία άρχισαν τις επαφές με το Ισραήλ, αμέσως μετά τη συμφωνία Noble – BG για το τεμάχιο «Αφροδίτη», ώστε να πείσουν για την ορθότητα της απόφασης να συμπεριληφθεί και η Τουρκία στο ενεργειακό σκηνικό της περιοχής.
Οι Τούρκοι εκφοβίζουν
Μάλιστα, ο Μεχμέτ Ογκουντζού, πρώην Τούρκος διπλωμάτης, με ψηλές θέσεις σε διεθνείς ενεργειακούς οργανισμούς και πρώην στέλεχος της BG, μιλώντας σε ενεργειακό συνέδριο στο Ισραήλ προσπαθεί να εκφοβίσει τους Ισραηλινούς αναφέροντας πως πολύ μεγάλοι κολοσσοί όπως η BP, η Shell και Exxon Mobil δεν θα συνεργαστούν με το Ισραήλ επειδή θα μαυροπινακιστούν από τους Άραβες με τους οποίους έχουν μεγάλα συμφέροντα, οπόταν η μόνη διέξοδος είναι η Τουρκία.
«Πιστεύω, αναφέρει, ότι η Τουρκία θα πρέπει να συμμετέχει στη δεύτερη φάση ανάπτυξης του Λεβιάθαν, η οποία απαιτεί και εξασφάλιση σημαντικών αγορών. Οι κρατικές και ιδιωτικές επιχειρήσεις μπορούν να υπογράψουν συμφωνίες αγοράς 10 δις κυβικών μέτρων».