Όλο το παρασκήνιο: Πώς την πάτησαν με τα δάνεια σε φράγκο
15 Iανουαρίου 2015. H Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας, αποφάσισε να άρει τη στήριξη τής ισοτιμίας του ελβετικού φράγκου έναντι του ευρώ, προκαλώντας πανικό στις διεθνείς αγορές και σε χιλιάδες δανειολήπτες που δανείστηκαν σε ελβετικό φράγκο, συμπεριλαμβανομένων και κυπρίων.
Με την κίνηση αυτή η αξία του φράγκου εκτοξεύτηκε σε σχέση με άλλα νομίσματα, καθιστώντας δυσκολότερη την αποπληρωμή των δανείων σε φράγκο. Στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου καταδεικνύουν πως το 2014 τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο εκτοξεύθηκαν στα 3,2 δις από 1,6 δις που ήταν το 2006. Από αυτά το 1,7 δις αφορά στεγαστικά δάνεια και το 1,5 δις επιχειρηματικά δάνεια. Οι τράπεζες, μετά την απόφαση της Ελβετίας, κάλεσαν τους επηρεαζόμενους δανειολήπτες και τις επιχειρήσεις να μετατρέψουν τα δάνειά τους σε ευρώ ώστε να περιορίσουν τις ζημιές τους. Δάνεια σε ελβετικό φράγκο παραχώρησαν τρεις Τράπεζες: η Τράπεζα Κύπρου, η Αlpha Bank, και η Ελληνική Τράπεζα.
Η … σταθερότητα του φράγκου
Τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο προβάλλονταν και προωθήθηκαν από τις τράπεζες, κυρίως, κατά τη διάρκεια των ετών 2007-2009 και όταν η ισοτιμία ήταν σταθερή για πέραν των δέκα χρόνων, μεταξύ του 1,44 και του 1,69. Δανειολήπτες και στην Κύπρο βρέθηκαν να καταγράφουν μεγάλες απώλειες, μετά την εγκατάλειψη της σταθερής ισοτιμίας, πράγμα που αποτυπώθηκε στο ύψος των δόσεων των δανείων τους. Τα δάνεια, όπως προβάλλονταν, προωθούσαν τη σταθερότητα της ισοτιμίας ευρώ/φράγκου που υποδήλωνε, σύμφωνα με τις τράπεζες, μια πιθανότητα διατήρησής της και μελλοντικά. Επίσης προβαλλόταν η ασφάλεια που παρείχε το φράγκο ως ένα νόμισμα της Ελβετίας, η χαμηλή δόση που θα απολάμβανε ο δανειολήπτης και το χαμηλό επιτόκιο λόγω Libor.
Κίνδυνοι
Ωστόσο, η σύγκριση των δανείων σε ευρώ με τα δάνεια σε φράγκο, ως προς το επιτόκιο και το ύψος της δόσης και η παρότρυνση για επιλογή τού ενός έναντι του άλλου, δεν συνοδευόταν από την επισήμανση ότι το δάνειο σε ευρώ δεν περιλαμβάνει νομισματικό κίνδυνο ενώ σε ελβετικό φράγκο περιλαμβάνει. Η διάκριση ορίζεται, σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία, εξ ου και οι τράπεζες που προωθούν δάνειο σε νόμισμα διαφορετικό από το εθνικό νόμισμα, πρέπει να εξηγούν τις συνέπειες που πιθανότατα να δημιουργηθούν στο κεφάλαιο, τις δόσεις και το επιτόκιο του δανείου από μία υποτίμηση, όπως στην περίπτωση του ευρώ έναντι του φράγκου. Ακόμη είναι υποχρεωμένες να παρέχουν πληροφορίες για τις μεθόδους αντιστάθμισης του νομισματικού ρίσκου.
Εάν οι τράπεζες στην Κύπρο παρείχαν τέτοια ενημέρωση, τότε η ευθύνη για την ανάληψη του νομισματικού ρίσκου μέσω της λήψης δανείου σε φράγκο, βαραίνει τον δανειολήπτη. Ωστόσο, εάν δεν έγινε κάτι τέτοιο, ο δανειολήπτης μπορεί να διεκδικήσει δικαστικά την αποκατάσταση της ζημιάς που υπέστη λόγω του ότι οι τράπεζες παρέλειψαν να τον ενημερώσουν για το ρίσκο και τους κινδύνους που αναλάμβανε.
€600 εκατ. για μόνιμους κάτοικους Κύπρου
Σύμφωνα με έγγραφο που κατέθεσε η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής, που συζήτησε σήμερα το θέμα, μέχρι τον Αύγουστο του 2015 τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο ανέρχονταν σε €1,5 δις, εκ των οποίων τα €415 εκ. έγιναν για καταναλωτικούς και άλλους σκοπούς και τα στεγαστικά δάνεια σε €1,05 δις. Εκ μέρους της ΚΤΚ, η Έλενα Γρηγοριάδη είπε πως από τους συνολικά 3.000 λογαριασμούς, μόνο το 40% αφορά μόνιμους κάτοικους Κύπρου, δηλαδή δάνεια €600 εκατ. αφορούν μόνιμους κάτοικους Κύπρου. Όπως ανέφερε «κάποιος που είχε συνάψει δάνειο σε ελβετικό φράγκο την περίοδο 2008 – 2010 με τη σημερινή ισοτιμία του ευρώ έναντι του ελβετικού φράγκου έχει υποστεί ζημιά 35% – 40%». Το 98% των δανείων σε ξένο νόμισμα για οικιστικούς σκοπούς παραχωρήθηκαν από την Τράπεζα Κύπρου, την Ελληνική Τράπεζα και την Alpha Bank.
Ζημιές και κεφαλαιακές ανάγκες €250 εκατ.
Σύμφωνα με το έγγραφο, κατόπιν αίτησης από την ΚΤΚ, οι εμπορικές τράπεζες υπολόγισαν τις ζημιές που θα είχαν αν μετέτρεπαν τα οικιστικά δάνεια με ισοτιμία που ίσχυε τη μέρα σύναψης του δανείου. Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της άσκησης καταδεικνύουν ότι μια τέτοια νομοθετική ρύθμιση θα επιφέρει συνολικές απώλειες €250 εκ. ή 1,42% του ΑΕΠ. Όπως ανέφερε η κα Γρηγοριάδη, η Τράπεζα Κύπρου θα υποστεί ζημιές €147 εκ., η Ελληνική Τράπεζα ζημιές €11 εκ. και η Alpha Bank €10 εκ., με υπολογισμένες μόνο τα δάνεια για την πρώτη κατοικία.
Ωστόσο, οι ζημιές για την Alpha Bank θα είναι μεγαλύτερες, αν υπολογιστούν με τον ίδιο τρόπο που υπολογίστηκαν από την Τράπεζα Κύπρου και την Ελληνική Τράπεζα. Αν υιοθετηθεί νομοθετική ρύθμιση, μόνο για τα στεγαστικά δάνεια, είπε η κα Γρηγοριάδη, θεωρούμε ότι με τη ρύθμιση του θέματος, όχι μόνο θα έχουμε αντίκτυπο στα κεφάλαια των τραπεζών και στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, αλλά θα δημιουργήσουμε και ηθικό κίνδυνο και ενδεχομένως και οι υπόλοιποι δανειολήπτες που έχουν λάβει δάνεια σε ελβετικό φράγκο να προχωρήσουν σε αγωγές, ενδεχομένως και κατά της Κυβέρνησης.
Χ.Α.
Φωτό:news247.gr