Η … λιτότητα στην υγεία μας
Της Έλενας Τρουλλίδου*
Στις δύσκολες μέρες που διανύουμε είναι επιτακτική ανάγκη να κάνουμε περικοπές στον οικογενειακό προϋπολογισμό και κυρίως σε ό,τι αφορά στα είδη κατανάλωσης. Υπάρχουν ωστόσο πολλοί προβληματισμοί ως προς το αν τα φαγητά πρώτης ανάγκης τα οποία είναι φθηνότερα, μπορούν να είναι και θρεπτικά, αντικαθιστώντας μια πλούσια διατροφή που περιλαμβάνει όλες τις επιλογές από τις ομάδες τροφίμων.
Η κρίση μας «παχαίνει»;
Μια ακόμη σημαντική διαπίστωση που έχει καταγραφεί και στην Ελλάδα, όπου η οικονομική κρίση «χτύπησε» εδώ και καιρό, είναι ότι ενώ θα περίμενε κανείς η κρίση να μας «αδυνατίσει», τελικά μάλλον μας οδηγεί προς την αντίθετη κατεύθυνση. Πολλοί έχουν περιορίσει τις εξόδους για φαγητό και έχουν επιστρέψει στη συνήθεια του σπιτικού φαγητού, ενώ άλλοι έχουν αυξήσει τις επισκέψεις τους στα ταχυφαγεία.
Τα επιστημονικά ευρήματα είναι αντιφατικά αφού ενώ αυξάνονται καθημερινά τα νοικοκυριά ξοδεύουν όλο και λιγότερα χρήματα για τη διατροφή τους και ο αριθμός των συνανθρώπων μας που πεινάνε, ταυτόχρονα αυξάνονται οι τόνοι τροφίμων που πετάμε καθώς και τα ποσοστά παχυσαρκίας (παιδικής και ενηλίκων) καθώς και τα ποσοστά νευρικής ανορεξίας και βουλιμίας.
Οικονομική κρίση και προβλήματα υγείας
Από μια έρευνα που διεξήχθη στο Πανεπιστήμιο Κόβεντρι, έδειξε ότι οι φτωχότεροι και όσοι ζουν σε περιόδους οικονομικής κρίσης δεν έχουν ποικιλία στις τροφές που καταναλώνουν, έτσι παρουσιάζουν ελλείψεις σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία (βιτ. C, φυλλικό οξύ, Fe, Zn, Mg) λόγω χαμηλής κατανάλωσης φρούτων λαχανικών κρέατος και ψαριών.
Επίσης δεδομένα από χώρες που βρέθηκαν σε οικονομική κρίση, δείχνουν ότι στις περιόδους αυτές οι διατροφικές επιλογές παύουν να είναι υγιεινές, αφού οι άνθρωποι καταφεύγουν σε αυξημένη κατανάλωση υδατανθράκων και σε τροφές χαμηλής ενεργειακής αξίας. Λόγω της φτωχής κάλυψης σε βιταμίνες ιχνοστοιχεία και αντιοξειδωτικές ουσίες παρατηρείτε αύξηση ασθενειών, ακόμη και του κοινού κρυολογήματος. Δυστυχώς παρατηρείται αύξηση κατανάλωσης συσκευασμένων τροφίμων που είναι πλούσια σε ζάχαρη και λιπαρά, του γρήγορου και φτηνού φαγητού (fast food), αύξηση κατανάλωσης γλυκών και σοκολάτας και μείωση της φυσικής δραστηριότητας.
Κακές διατροφικές συνήθειες
Όλα τα παραπάνω που υποδηλώνουν κακές διατροφικές συνήθειες και μη υγιεινό τρόπο ζωής σε συνδυασμό με το αυξημένο στρες, οδηγούν σε διαταραχές του καρδιαγγειακού συστήματος με αυξημένες τιμές κακής χοληστερόλης (LDL –C) και μειωμένες τιμές καλής χοληστερόλης (HDL- C) καθώς και αύξηση του κινδύνου για Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 και αύξηση της αρτηριακής πίεσης.
Tips για να γλυτώσετε χρήματα
1. Ψωνίζοντας με λίστα
Καταρχήν δεν πάμε ποτέ πεινασμένοι για ψώνια. Φτιάχνουμε λίστα με τα τρόφιμα που πραγματικά χρειαζόμαστε και δεν αγοράζουμε τίποτα περιττό
2. «Ανακυκλώστε» το φαγητό Όταν περισσέψει το φαγητό από ένα γεύμα, δεν το πετάμε αλλά το «μεταποιούμε» και το σερβίρουμε την επόμενη ημέρα. Έτσι π.χ. το κοτόπουλο μπορεί να γίνει κοτόπιτα, το σπανάκι, σπανακόρυζο.
3. «Αντικατάσταση» κρέατος
Το κρέας μπορεί να αντικατασταθεί με την κατανάλωση ενός συνδυασμού οσπρίων με δημητριακά όπως φακές με ρύζι παρέχοντας μας έτσι υψηλής βιολογικής αξίας πρωτεΐνη.Τα όσπρια αποτελούν ένα πλήρες γεύμα, είναι φθηνά και έχουν πολλές φυτικές ίνες προσφέροντας το αίσθημα κορεσμού.
4. Προσιτές επιλογές Διατροφικές ομάδες όπως φρούτα, λαχανικά και ψάρια που θεωρούνται ακριβά έχουν και την πιο προσιτή εκδοχή τους. Τα ντόπια και πιο φθηνά από λαϊκές αγορές φρούτα και λαχανικά εποχής και από τα ψάρια επιλέγουμε σαρδέλα ή γάβρο που είναι πλούσια σε καλά λιπαρά και οικονομικότερα από άλλα. Η αμέσως επόμενη καλύτερη επιλογή είναι το κατεψυγμένο ψάρι.
5. «Φτιάχνοντας» τα δικά μας τρόφιμα Μπορούμε να ζυμώσουμε το δικό μας ψωμί ή να καλλιεργήσουμε στον κήπο, τα δικά μας λαχανικά ή και φρούτα. Φροντίζουμε να καλλιεργούμε ακόμα και σε γλάστρες στο μπαλκόνι μας έστω και τα μυρωδικά που χρησιμοποιούμε στο μαγείρεμα.
6. Υπολογίζουμε πόσο γάλα καταναλώνουμε ημερησίως και προμηθευόμαστε ανάλογα με της ανάγκες της οικογένειάς μας. Αν το γάλα λήγει μπορούμε να το κάνουμε ρυζόγαλο ή κρέμα προκειμένου να μην το πετάξουμε
7. Μειώνουμε την κατανάλωση επεξεργασμένων βιομηχανοποιημένων τροφίμων (πατατάκια, γαριδάκια, σοκολάτες, αναψυκτικά) και εκτός από χρήματα, κερδίζουμε και την υγεία και τη διατήρηση της γραμμής μας. Δεν αγοράζουμε αναψυκτικά αφού η τιμή τους είναι υψηλή και η θρεπτική αξία τους μηδενική
8. Επιλέγουμε προϊόντα από τον τόπο μας για να ενισχύσουμε την τοπική οικονομία.
9. Ποτέ δεν πρέπει να ξεχνάμε τις ευεργετικές επιδράσεις της φυσικής δραστηριότητας. Βάζουμε την άσκηση στη ζωή μας έστω και με τη μορφή ενός απλού περιπάτου ή πηγαίνοντας με τα πόδια στις δραστηριότητές μας, γιατί μας βοηθά να χαλαρώσουμε και να δούμε τα πράγματα πιο θετικά και γλιτώνουμε βενζίνη. Η οικονομική κρίση ΔΕΝ πρέπει να επηρεάζει τη διατροφή των παιδιών μας
• Τα παιδιά έχουν την πιο σημαντική ανάγκη για σωστή διατροφή με επάρκεια σε θρεπτικά συστατικά κυρίως λόγω ανάπτυξης και απαιτήσεων της καθημερινότητάς τους.
• Δεν αφήνουμε τα παιδιά μας να φύγουν χωρίς να καταναλώσουν πρωινό στο σπίτι και πάντα φροντίζουμε για το σνάκ στο σχολείο.
• Τα παιδιά μας αντιγράφουν και έτσι αν αλλάξουμε τις διατροφικές μας συνήθειες υιοθετώντας και πάλι το μεσογειακό μοντέλο διατροφής, θα μπορέσουμε να τα προστατέψουμε και από μελλοντικά προβλήματα υγείας. Έχει αποδειχτεί πως υπό την επίδραση του στρες που προέρχεται από οικονομικούς λόγους, τείνουμε να κάνουμε περισσότερες λανθασμένες διατροφικές επιλογές. Δεν ξεχνάμε ότι φροντίζοντας τη διατροφή μας έχουμε καλύτερη υγεία και έτσι εξοικονομούμε πολλά χρήματα που θα καταναλώναμε σε επισκέψεις σε γιατρούς και σε φάρμακα.
Συμπερασματικά, μπορούμε να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα τρώγοντας πιο οικονομικά, και πιο οργανωμένα. Μπορεί τελικά η κρίση να αποτελέσει μια αφορμή για να «κουρέψουμε» τις ανθυγιεινές διατροφικές μας συνήθειες και να επαναπροσανατολιστούμε στο μεσογειακό μοντέλο. Η ιστορία επαναλαμβάνετε…η «διατροφική» γνώση θα βοηθήσει
Η Μεσογειακή Διατροφή, τι περιλαμβάνει;
• Υψηλή κατανάλωση μονοακόρεστων λιπαρών κυρίως με τη μορφή ελαιολάδου και χαμηλή κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών από ζωικής προέλευσης τρόφιμα
• Υψηλή κατανάλωση φρούτων , λαχανικών, οσπρίων και δημητριακών ολικής αλέσεως
• Μέτρια κατανάλωση ψαριών
• Χαμηλή κατανάλωση κρέατος και υποπροϊόντων του όπως αλλαντικά
• Μέτρια κατανάλωση κρασιού (1-2 ποτήρια/ ημέρα)
* Κλινική Διαιτολόγος- Διατροφολόγος με ειδίκευση στη Νοσογόνο Παχυσαρκία (BSc (Hons.), MSc (Hons.)) elenatroullidou@hotmail.com –mydietspot Health Center – 22 256752