Γιατί δεν μπορώ να θυμηθώ;
Της Δρος Αριστονίκης Θεοδοσίου – Τρυφωνίδου*
Μνήμη σημαίνει χάνω αναμνήσεις. Στη Θεά Μνημοσύνη οφείλουμε το όνομα μνήμη. Αντιλαμβανόμαστε πολύ λιγότερα ερεθίσματα από όσα μας περιτριγυρίζουν. Ωστόσο, οι ενήλικες κάνουν συχνά παράπονα για προβλήματα μνήμης. Αποτελούν, όμως τα προβλήματα αυτά ελλείψεις στη μνήμη; Διάφοροι επιστήμονες αναφέρουν ότι τα περισσότερα προβλήματα είναι θέματα της προσοχής. Γιατί συμβαίνει άραγε αυτό; Για να θυμόμαστε χρειάζεται να ξέρουμε γιατί πρέπει να θυμόμαστε, δηλαδή να έχουμε έναν σκοπό. Αν ο σκοπός που πρέπει να θυμόμαστε κάτι δεν είναι σημαντικός για εμάς τότε υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μην το θυμόμαστε. Δίνουμε προσοχή σε ερεθίσματα που επιλέγουμε. Η απομνημόνευσή μας εξαρτάται από την προσοχή που θα έχουμε, τη συγκίνηση αλλά και την ποιότητα της αντίληψής μας.
Ας κάνουμε μια άσκηση: Κάποιος απευθύνει τον λόγο σε κάποιον ποια στάση έχει απέναντι σε αυτόν που του μιλά; Ποια η στάση του απέναντι σε αυτόν που ακούει; Κάνει ταυτόχρονα κι άλλα πράγματα καθώς μιλά; Έχει έτοιμη απάντηση πριν ο άλλος καταφέρει να ολοκληρώσει την κουβέντα του; Υπάρχουν κι άλλα δυνατά ερεθίσματα στη διάρκεια της συνομιλίας; (δυνατοί θόρυβοι, φωνές, τραγούδια, κρότοι).
Η έκταση της μνήμης μας δεν είναι απεριόριστη, δηλαδή η ποσότητα των πληροφοριών που μπορεί κανείς να συγκρατήσει διαφέρει από άτομο σε άτομο και είναι περιορισμένη. Ερευνητές αναφέρουν πως μπορούμε να συγκρατήσουμε στη βραχύχρονη μνήμη μας από 5 μέχρι 9 στοιχεία, με μέσο αριθμό τα 7 στοιχεία. Ωστόσο από αυτά τα στοιχεία κάποια θα περάσουν στη μακροπρόθεσμη μνήμη μας γιατί κάποια από αυτά θα ξεχαστούν. Γιατί συμβαίνει αυτό; Τα αποτυπώματα της μνήμης μας αλλοιώνονται. Η μνήμη χρειάζεται χρόνο για να εδραιώσει το αποτύπωμά της. Ο εγκέφαλος λειτουργεί εκπληκτικά όταν τρέφεται σωστά. Η καλή κυκλοφορία του αίματος, η σωστή οξυγόνωση του εγκεφάλου, η σωστή διατροφή, οι καλές συνθήκες διαβίωσης συντελούν στο να έχουμε ένα υγιή εγκέφαλο.
Δεν έχουμε όλοι καλή μνήμη αφού γεννιόμαστε προικισμένοι με κάποιες ικανότητες αλλά και με κάποιες αδυναμίες. Ωστόσο μπορούμε να ασκούμε τη μνήμη μας και να φροντίζουμε να τρέφουμε σωστά τον εγκέφαλο μας.
Κάποιες ασκήσεις μνήμης θα σας παραθέσω παρακάτω:
Απομνημονεύστε τις παρακάτω λέξεις:
Ποτήρι
Πιρούνι
Τραπέζι
Τηλέφωνο
Μαχαίρι
Πορτοκάλι
Προσπαθήστε να κάνετε πιθανές συνδέσεις μεταξύ τους
Προσπαθήστε να δημιουργήσετε μια ιστορία με αυτές
Καταγράψτε πόσες λέξεις απομνημονεύσατε
Επαναλάβετε αυτή την άσκηση μία φορά τη βδομάδα
Σήμερα έχετε κάποιες υποχρεώσεις
Να πάτε στον οδοντίατρο
Να ευχηθείτε στον Παναγιώτη για τη γιορτή του
Να πληρώσετε το ρεύμα
Να επιστρέψετε το φόρεμα που δανειστήκατε στη φίλη σας
Φανταστείτε μια τετραώροφη πολυκατοικία, συνδέστε κάθε υποχρέωση με έναν όροφο. Στην προσπάθεια σας να ανακαλέσετε τις πληροφορίες σας προσπαθήστε νοερά να περιηγηθείτε στους ορόφους της πολυκατοικίας.
Έχετε μια λίστα με ψώνια
Γάλα
Τυρί
Ψωμί
Μακαρόνια
Αυγά
Ντομάτες
Αγγουράκια
Λεμόνια
Σαμπουάν
Υγρό πιάτων
Κασέρι
Βούτυρο
Πορτοκαλάδα
Κάστανα
Προσπαθήστε να χωρίσετε τα ψώνια σε τρεις κατηγορίες
Ποια ψώνια θα τοποθετήσετε στην κάθε κατηγορία και γιατί;
Τοποθετήστε τις λέξεις σε κατηγορίες
Προσπαθήστε να τις θυμηθείτε σε 30 λεπτά
Η μνήμη παύει να θυμάται όταν εμείς αμελήσουμε να θυμόμαστε. Ενδυναμώστε τη μνήμη σας και φροντίστε τον εγκέφαλό σας ώστε να έχετε μια υγιή καθημερινότητα.
*MA, Msc, MAAT, PgP, PHD, Ψυχολόγος Εξελικτικής-Σχολικής κατεύθυνσης-Ψυχοθεραπεύτρια