Όταν το άγχος χτυπά την πόρτα μας…
Γραφείο Συμβουλευτικής του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου
Το άγχος είναι ο τρόπος που έχει το σώμα μας για να μας πει πως κάτι δεν πάει καλά και πρέπει να το επιδιορθώσουμε. Είναι ένα απαραίτητο εργαλείο που χρειάζεται για την επιβίωση και ευμάρειά μας.
Κάποιες φορές αυτό που θεωρούμε πρόβλημα ή επικίνδυνο είναι λανθασμένη άποψη. Κάποιοι υπερβάλλουν και μεγαλοποιούν το πρόβλημα χωρίς λόγο. Και κάποιες άλλες φορές το προειδοποιητικό ρολόι χτυπά αλλά δεν ξέρουμε τι είναι λάθος. Αυτές τις φορές είμαστε ψυχολογικά και σωματικά έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τον εχθρό αλλά ο πραγματικός εχθρός ίσως να είμαστε εμείς.
Υπερβολικές αντιδράσεις
Όπως είναι φανερό, το κύριο πρόβλημα είναι να μπορούμε να ξεχωρίσουμε τη διαφορά ανάμεσα στις πραγματικές και βοηθητικές ανησυχίες και στις μη πραγματικές ανησυχίες. Το ρίσκο βρίσκεται παντού γύρω μας έτσι οι ΜΗ πραγματικές ανησυχίες είναι υπερβολικές αντιδράσεις σε μια κατάσταση που μπορούμε να χειριστούμε ή χρονοβόρα υπερβολική αντίδραση σε κάτι που δεν μπορούμε να αλλάξουμε.
Πώς μπορείς να είσαι σίγουρος ότι μια περίπτωση δεν θα προκαλέσει πρόβλημα; Δεν μπορείς. Πώς μπορείς να είσαι σίγουρος πως θα λύσεις το πρόβλημα καλύτερα αν δεν αγχωθείς πολύ; Και πάλι δεν μπορείς. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να αναγνωρίσουμε πότε αντιδρούμε υπερβολικά για παράδειγμα να φανταζόμαστε για ώρες ένα πρόβλημα και ότι δεν μπορούμε να το λύσουμε.
Πίεση και αγωνία
Όμως μια ερώτηση είναι: «Πόση ώρα πρέπει να αφιερώνουμε σε ένα πρόβλημα;». Δεν υπάρχει ακριβής απάντηση και γι’ αυτό και μερικοί από εμάς αφήνουμε το άγχος να μας κυριεύσει.
Τα συναισθήματα που έρχονται με το άγχος μπορούν να καταντήσουν τόσο αφόρητα και κουραστικά που για να τα αποφύγει το άτομο ίσως να φτάσει στο σημείο να σταματά τις καθημερινές του δραστηριότητες.
Όταν ένα άτομο είναι αγχωμένο, το κάνουμε να νοιώθει πως έχει αδύναμο χαρακτήρα και πως δεν μπορεί να χειριστεί δύσκολες καταστάσεις. Αυτό που πρέπει να ξέρουμε είναι πως το αίσθημα του άγχους δεν είναι λάθος του ατόμου αλλά είναι μια κατάσταση στη ψυχολογία μας που μας εμποδίζει στις καθημερινές μας δραστηριότητες και επηρεάζει τη δουλεία και προσωπική μας ζωή.
Το άτομο νοιώθει υπερβολική πίεση και αγωνία και ίσως κάποιες φορές να μην υπάρχει καν λόγος. Περιμένει την καταστροφή, ανησυχεί για χρήματα, την υγεία, την οικογένεια τη δουλειά. Μερικές φορές η πηγή του άγχους είναι δύσκολο να εξερευνηθεί. Τα συμπτώματα διακυμαίνονται σε διάφορα μήκη:
Ψυχοσωματικές αντιδράσεις
Τέντωμα των μυών, νευρικά τικ, τρέμουλο, συχνά επεισόδια γρίπης, διάφοροι πόνοι όπως στομαχόπονος, ιδρώτας, δερματολογικά προβλήματα, πονοκέφαλος, ψηλή πίεση, έλκος, καρδιολογικά προβλήματα, συχνοουρία και άλλες σωματόμορφες διαταραχές. Κούραση και έλλειψη ενέργειας, αλλαγές στη συνήθεια ύπνου, μη ύπαρξη χιούμορ
Συμπτώματα στη συμπεριφορά
Υπερκινητικότητα, πιο γρήγορη ομιλία και περπάτημα, πανικός, νευρικές αντιδράσεις, θυμός, αποφυγή ατόμων, κάπνισμα, υπερβολικό φαγητό και ποτό, μπλέξιμο των δακτύλων, χαμηλή αυτοσυγκέντρωση και ανάμνηση, κλάμα, έμμονες ιδέες, ψυχαναγκαστική συμπεριφορά, απάθεια, εφιάλτες, συναισθηματικό ξέσπασμα και άλλα. Πολλά από τα συμπτώματα είναι κοινά με αυτά της κατάθλιψης.
Το άγχος είναι ένας σημαντικός παράγοντας στην ψυχολογία της καθημερινότητας του κάθε ανθρώπου. Αν καλύπτεται με τη θεραπεία των συμπτωμάτων ή την λήψη φαρμάκων θα επανεμφανιστεί με την ίδια ή διαφορετική μορφή. Αν δεν δοθεί η απαραίτητη σημασία, τότε υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μεταβληθεί σε χρόνια κατάσταση που κατά συνέπεια θα επηρεάσει ή θα προκαλέσει άλλες δυσκολίες.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ…
Αποκτήστε την επιθυμία γι’ αλλαγή ή αποδοχή.
Η αποδοχή αλλάζει τη στάση σας.
• Αποδεχτείτε, προσαρμοστείτε και αναζητήστε πνευματική ηρεμία.
• Περιορίστε τις ασημαντότητες, σημειώνοντας πράγματα που πραγματικά θέλετε να κάνετε.
• Ρυθμίστε το ποσοστό και περιεχόμενο τηλεοπτικής θέασης.
• Ρυθμίστε την έκθεση του εαυτού σας σε τεχνητό φωτισμό και δυνατούς θορύβους.
• Διαθέτετε χρόνο για τον εαυτό σας.
• Περνάτε ποιοτική ώρα με άτομα που αγαπάτε.
• Χρησιμοποιήστε το χρόνο σας σωστά και δημιουργικά.
• Κάνετε περίπατους σε πάρκα.
• Φροντίστε να έρχεστε σε επαφή με καθαρό αέρα και ήλιο, αφιερώστε στον εαυτό σας δέκα λεπτά καθημερινά κάτω από τον ήλιο.
• Η αίσθηση της αφής είναι κάτι που μπορεί να μας θρέψει συναισθηματικά, να μας καθησυχάσει, να μας συναρπάσει και να μας καταπραΰνει.
• Αναπτύξτε τη συνήθεια του χαμόγελου, χαμογελάστε συχνά.
• Διασκεδάστε, γελάστε, δεχτείτε το χιούμορ.
• Κάνετε ένα χατίρι στον εαυτό σας μια φορά την βδομάδα.
• Αναζητήστε ώρες μοναξιάς με τον εαυτό σας.
• Γράψετε όλα για τα οποία είστε ευγνώμων.
• Μάθετε να εκφράζεστε συναισθηματικά.
• Βοηθήστε άλλους ανθρώπους.
• Μάθετε ασκήσεις χαλάρωσης.