Ελλάδα: Έλεγχοι α λα κυπριακά
Κορυφώνεται η αγωνία για την επίτευξη συμφωνίας ανάμεσα στην Ελλάδα και τους δανειστές, με το σενάριο της επιβολής ελέγχου διακίνησης κεφαλαίων (capital controrls) από τις τράπεζες να επανέρχεται στο προσκήνιο, τρομοκρατώντας εκατομμύρια καταθέτες.
Το ενδεχόμενο για την επιβολή των capital controls ενισχύεται, όσο περισσότερο διαφαίνεται νέο αδιέξοδο στο Eurogroup της Πέμπτης, εκτιμά σε ανάλυσή του το Bloomberg. Τονίζοντας παράλληλα ότι αυξάνονται οι ουρές στις τράπεζες, από τους πολίτες που επιθυμούν να αποσύρουν τα χρήματά τους.
Στην κατεύθυνση αυτή, το οικονομικό ειδησεογραφικό πρακτορείο παραθέτει μια σειρά από απαντήσεις σε ερωτήματα που σχετίζονται με ένα τέτοιο ενδεχόμενο, παρουσιάζοντας βήμα – βήμα το πώς θα μπορούσε να εφαρμοστεί και τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τους Έλληνες καταθέτες.
– Πώς θα μπορούσε να συμβεί;
Το πιθανότερο σενάριο είναι ότι σε περίπτωση που οι συνομιλίες καταρρεύσουν ή φτάσουν σε αδιέξοδο, τότε οι κυβερνήσεις της Ε.Ε. θα πουν στον Έλληνα πρωθυπουργό να μην περιμένει βοήθεια από την ΕΚΤ, προειδοποιώντάς τον ότι ο μηχανισμός παροχής έκτακτης ρευστότητας μέσω του ELA δεν θα μπορούσε να συνεχιστεί για πολύ ακόμη. Γεγονός που θα έφερνε τον κ. Τσίπρα αντιμέτωπο με μια επιλογή: Να αφήσει τις τράπεζες να καταρρεύσουν ή να επιβάλλει ελέγχους κεφαλαίων.
Αθέτηση υποχρέωσης
– Τι θα γίνει αν η Ελλάδα αθετήσει μια υποχρέωσή της;
Πολλές από τις εγγυήσεις, τα collaterals που δεσμεύονται έναντι του ELA, είναι ομόλογα εγγυημένα από την κυβέρνηση και ελληνικοί τίτλοι, μεταξύ των οποίων και έντοκα γραμμάτια. Έτσι, εάν η Ελλάδα αθετήσει μια υποχρέωσή της, οι κεντρικοί τραπεζίτες της Ευρωζώνης πιθανότατα θα αποφάσιζαν ότι τα πιστωτικά ιδρύματα δεν είναι πλέον επιλέξιμα για να δεχθούν έκτακτη ρευστότητα, καθώς ο εγγυητής δεν είναι φερέγγυος. Διαφορετικά, η ΕΚΤ θα μπορούσε να επιβάλει ένα πολύ μεγάλο discount στην ονομαστική αξία των ελληνικών collateral, θέτοντας ένα αυστηρό όριο για τον μέγιστο δυνητικό ELA. Η ΕΚΤ θα μπορούσε ακόμη και να διακόψει τον ELA αμέσως, αναγκάζοντας τον Έλληνα πρωθυπουργό να αποφασίσει επί τόπου για το τι θα κάνει.
– Πώς θα λειτουργούσαν τα capital controls;
Η απάντηση του Bloomberg είναι ενδεικτική: Θα πονούσαν… Αν και κανείς δεν γνωρίζει πώς ακριβώς θα λειτουργούσαν στην Ελλάδα.
Στην περίπτωση της Κύπρου, αναφέρει το πρακτορείο, έγινε το εξής: Οι αναλήψεις από τα ΑΤΜ περιορίστηκαν στα 300 ευρώ το άτομο ανά ημέρα. Την ίδια ώρα, οι μεταβιβάσεις πάνω από 5.000 ευρώ στο εξωτερικό απαιτούσαν έγκριση από ειδική επιτροπή, ενώ οι εταιρείες χρειάζονταν έγγραφα για κάθε εντολή πληρωμής, με εγκρίσεις για πάνω από 200.000 ευρώ που καθορίζονται από τη διαθέσιμη ρευστότητα. Επίσης, οι γονείς δεν μπορούσαν να στείλουν στα παιδιά τους, που σπούδαζαν στο εξωτερικό, πάνω από 5.000 ευρώ το τρίμηνο.
Kυπριακά πρότυπα
-Πώς θα μπορούσαν να τεθούν σε εφαρμογή;
Αυτό θα αποτελούσε έκπληξη, τονίζει το Bloomberg. Στην Κύπρο ξεκίνησε με το κλείσιμο των τραπεζών για ημέρες, μεταξύ της 16 και 28 Μαρτίου του 2013. Αυτό έδωσε τη δυνατότητα στη χώρα να διαπραγματευθεί μία συμφωνία με τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Οι τράπεζες άνοιξαν εκ νέου άνοιγμα με ένα σχέδιο ανακεφαλαιοποίησης για το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας, το οποίο περιελάμβανε την επιβολή περιορισμών στις αναλήψεις.
– Ποιος παίρνει την απόφαση;
Η απόφαση είναι στο χέρι της κυβέρνησης, υποστηρίζει το Bloomberg. Σύμφωνα με ένα νόμο του 1993 ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της χώρας μπορεί να επιβάλλει περιορισμούς, αλλά χρειάζεται την ίδια ημέρα που θα θελήσει να το κάνει την έγκριση του υπουργείου Οικονομικών.
– Για πόσο θα μπορούσε να διαρκέσει;
Χρονικό όριο επισήμως δεν υπάρχει. Στην Κύπρο διατηρήθηκε ο έλεγχος κεφαλαίων για δύο χρόνια, παρά το γεγονός ότι αρχικά είχε χαρακτηριστεί ένα προσωρινό μέτρο έκτακτης ανάγκης. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η εμπειρία από άλλες χώρες, όπως η Ισλανδία, δείχνει ότι εφόσον επιβληθούν, μπορούν μόνο να αρθούν σταδιακά, μετά από μια μακρά χρονική περίοδο.
– Ποιος θα ήταν ο αντίκτυπος στην Ελλάδα;
Σύμφωνα με το Bloomberg, θα «αγόραζαν» χρόνο για την χώρα και θα της έδιναν χώρο να αναπνεύσει και να πετύχει μια συμφωνία με τους δανειστές της, αν και θα είναι μεγάλο πλήγμα για τις τράπεζες. Τονίζεται επίσης πως ένας τέτοιος περιορισμός θα πλήξει πολύ το εμπόριο, τη βιομηχανία του τουρισμό, τις εισαγωγές και φυσικά κάθε τομέας της οικονομίας.
Καμιά επιλογή
– Τι άλλες επιλογές έχει ο Τσίπρας;
Πρακτικά, καμία…απαντά το ίδιο το Bloomberg. Αν η κυβέρνηση αφήσει τις τράπεζες να υπερβούν τα όρια χρηματοδότησης έκτακτης ανάγκης, το χρηματοπιστωτικό σύστημα θα ξεμείνει από ρευστό μέσα σε λίγες ημέρες και οι καταθέτες θα σπεύσουν αποσύρουν τα λεφτά τους από τις τράπεζες, όσο ακόμη θα μπορούν.
Αυτό θα έσπρωχνε την Ελλάδα έξω από το ευρώ καθώς καμία οικονομία δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς ρευστότητα. Ακόμη κι αν η ελληνική κυβέρνηση σχεδιάζει να αφήσει το ευρώ, τονίζεται στο δημοσίευμα, η επιβολή ελέγχου στην κίνηση κεφαλαίων θα εξακολουθεί να θεωρείται μια λογική κίνηση, καθώς έτσι η κυβέρνηση θα σταματούσε τον χρόνο μέχρι να καταφέρει να τυπώσει ένα νέο νόμισμα.
– Είναι νόμιμη μια τέτοια κίνηση;
Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις! Σύμφωνα με το Bloomberg ενώ η ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων είναι μια από τις τέσσερις βασικές ελευθερίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι δυνατόν να επιβληθούν περιορισμοί «κάτω από αυστηρές συνθήκες και στο πλαίσιο της δημόσιας ασφάλειας». Η ίδια η Ε.Ε. ήταν άλλωστε που επέτρεψε στην Κύπρο μια τέτοια απόφαση, καταλήγει το πρακτορείο.
Πηγή: Hμερησία.gr