H οικονομική αβεβαιότητα και το άτομο με άνοια
Τις τελευταίες εβδομάδες ζούμε όλοι μας καταστάσεις πρωτόγνωρες, οι οποίες μας έχουν εξωθήσει σε μια δίχως τέλος αγωνία για το μέλλον της χώρας. Η οικονομική και η πολιτική αβεβαιότητα έχουν οδηγήσει σε μία παρατεταμένη έκθεση στο άγχος και στη διαμόρφωση ενός τοξικού για την ψυχική μας υγεία περιβάλλοντος.
Οι μέρες μας γεμίζουν, προσπαθώντας να αποκωδικοποιήσουμε τα λεγόμενα και τις πράξεις προσώπων της πολιτικής σκηνής εντός κι εκτός Ελλάδας, να κατανοήσουμε σύνθετους οικονομικούς όρους και να εξασφαλίσουμε μία όσο το δυνατόν πιο ομαλή καθημερινότητα μέσα σε συνθήκες που μεταβάλλονται από ώρα σε ώρα. Κι αυτό από μόνο του είναι ένας άθλος.
Φανταστείτε όμως πόσο δραματικά δυσκολότερο είναι το να βγάλει ένα νόημα απ’ όλα όσα συμβαίνουν ένας άνθρωπος με μειωμένη κριτική ικανότητα, που οι αλλαγές τον αποσυντονίζουν, που χρειάζεται πολύ περισσότερο χρόνο από το συνηθισμένο για να επεξεργαστεί πολύπλοκα ερεθίσματα, που δυσκολεύεται να κατανοήσει σύνθετες έννοιες και κυρίως, να συγκρατήσει στη μνήμη του πρόσφατα γεγονότα – ένας άνθρωπος με άνοια.
Αν φροντίζετε ένα άνθρωπο που έχει διαγνωστεί με άνοια, οι παρακάτω οδηγίες θα σας βοηθήσουν να τον προστατέψετε από το αρνητικό κλίμα των ημερών:
Επιλέξτε προσεκτικά τις πληροφορίες που μοιράζεστε με το αγαπημένο σας πρόσωπο, ανάλογα με το επίπεδο των νοητικών του λειτουργιών. Ένας άνθρωπος που βρίσκεται στα αρχικά στάδια της άνοιας είναι σε θέση να κατανοήσει τις βασικές πτυχές της κατάστασης και πιθανότατα, θα εκδηλώσει ενδιαφέρον για όσα συμβαίνουν.
Μην τον αποκλείσετε από την επαφή με την πραγματικότητα: συζητήστε μαζί του τις εξελίξεις με απλά λόγια, δίνοντας έμφαση στα βασικά σημεία της επικαιρότητας. Αντίθετα, η ικανότητα ενός ανθρώπου με άνοια μεσαίου ή προχωρημένου σταδίου να αντιληφθεί τα γεγονότα των τελευταίων ημερών είναι περιορισμένη. Για τον λόγο αυτό θα ήταν προτιμότερο οι πληροφορίες που θα δώσετε να είναι διατυπωμένες με απλό και κατανοητό τρόπο και να εστιάζονται σε 1-2 σημαντικά γεγονότα.
Διατηρήστε τη συζήτηση
Αποφύγετε να αναπαράγετε την καταστροφολογία των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Συζητώντας και αναλύοντας τα χειρότερα δυνατά σενάρια παρουσία του ανθρώπου με άνοια υπάρχει ο κίνδυνος να δημιουργήσετε συναισθήματα φόβου και ανασφάλειας, που με τη σειρά τους ενδέχεται να πυροδοτήσουν αρνητικές αντιδράσεις και δύσκολες στη διαχείρισή τους συμπεριφορές. Πράγματι, κανείς δεν ξέρει τι ακριβώς θα συμβεί την επόμενη μέρα, προσπαθήστε όμως να διατηρήσετε μία θετική στάση για να μην μεταδώσετε το άγχος σας στο αγαπημένο σας πρόσωπο.
Μην αφήνετε την τηλεόραση συνεχώς ανοιχτή. Ο καθένας από εμάς, αλλά πολύ περισσότερο ο άνθρωπος με άνοια, είναι αδύνατον να διαχειριστεί την αδιάκοπη ροή τεράστιου όγκου πληροφοριών που προέρχεται από τις τηλεοπτικές εκπομπές, η οποία γίνεται συχνά στο πλαίσιο πολυπληθών πάνελ όπου οι καλεσμένοι εκφράζουν τις απόψεις τους ταυτόχρονα και μάλιστα με ένταση και εμφανή εκνευρισμό.
Επιλέξτε να ενημερώνεστε από άλλα μέσα, όπως π.χ. το διαδίκτυο – αυτό θα βοηθήσει να παραμείνετε ήρεμοι τόσο εσείς, όσο και το άτομο που φροντίζετε. Ακολουθήστε το συνηθισμένο πρόγραμμα δραστηριοτήτων. Η ύπαρξη ρουτίνας δημιουργεί στο άτομο με άνοια μία αίσθηση ασφάλειας. Είναι σημαντικό η ζωή τόσο η δική του, όσο και της οικογένειάς του, να συνεχίζεται όσο πιο φυσιολογικά γίνεται, ανεξαρτήτως των γεγονότων που συμβαίνουν.
* Όλγα Λυμπεροπούλου – νευροψυχολόγος με ειδίκευση στην Τρίτη Ηλικία και τις Άνοιες. Από το 2002 εργάζεται με ηλικιωμένους, ασθενείς με άνοια και τις οικογένειές τους, ενώ την τελευταία δεκαετία είναι μέλος της διεπιστημονικής ομάδας του Ιατρείου Μνήμης του Νοσοκομείου «Yγεία».