H οστεοπόρωση φοβάται την άσκηση
Tης Ελένης Φωτόπουλου*
Οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν από οστεοπόρωση, μέχρι ένα απλό χτύπημα να προκαλέσει κάταγμα. Είναι νόσος όλων των οστών και γι’ αυτό κατάγματα μπορεί να προκληθούν σε διάφορα σημεία και συχνότερα στη σπονδυλική στήλη, στο ισχύο και στους καρπούς. Υπάρχουν δύο είδη οστεοπόρωσης:
Ο Τύπου I αφορά κυρίως ηλικίες από 50 έως 65 και ονομάζεται «μετεμμηνοπαυσιακή» οστεοπόρωση, επειδή προσβάλλει τις γυναίκες στα πρώτα 10-15 χρόνια μετά την εμμηνόπαυση.
Ο Τύπου II ή αλλιώς «οστεοπόρωση των ηλικιωμένων» αφορά μεγαλύτερες ηλικίες των 70 ετών και άνω.
Πού οφείλεται
Ποιοι είναι όμως οι λόγοι που ευθύνονται για την εμφάνιση της οστεοπόρωσης; Οι κύριοι λόγοι είναι δύο: Το χαμηλό επίπεδο της οστικής μάζας που αποκτά ένα άτομο στην ηλικία των 25 περίπου ετών. Η αυξημένη οστική απώλεια που μπορεί να συμβεί μετά την ηλικία των 45-50 ετών. Εκτός από τις δύο αυτές αιτίες, υπάρχουν και κάποιοι παράγοντες που προηγούνται και σε μεγάλο βαθμό ευθύνονται για την εμφάνιση της οστεοπόρωσης. Οι παράγοντες αυτοί είναι κληρονομικοί ή και επίκτητοι.
Κληρονομικοί παράγοντες:
• Οικογενειακό ιστορικό
• Προχωρημένη ηλικία (συνήθως γυναίκες)
• Πρόωρη εμμηνόπαυση
• Θηλασμός διάρκειας πάνω από 6 μήνες
• Ατοκία
Επίκτητοι παράγοντες:
• Χαμηλή λήψη ασβεστίου
• Μειωμένη ή ανύπαρκτη φυσική δραστηριότητα
• Κάπνισμα
• Υπερβολική χρήση αλκοόλ
• Αυξημένη χρήση καφέ ημερησίως
• Γαστρεντερικές παθήσεις
• Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Υπερθυρεοειδισμός
• Σακχαρώδης διαβήτης (ινσουλινοεξαρτώμενος)
• Νευρογενής ανορεξία ή βουλιμία.
Ο ρόλος της άσκησης
Η άσκηση έχει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της οστεοπόρωσης. Έχει αποδειχθεί ότι είναι σημαντικός παράγοντας για τη διατήρηση της οστικής πυκνότητας, αλλά και για τη βελτίωση της οστικής απώλειας. Αν λάβουμε υπόψη και τις σύγχρονες συνθήκες – καθιστική ζωή με ελάχιστη σωματική δραστηριότητα – αντιλαμβανόμαστε πόσο μεγάλη είναι η σημασία της άσκησης στη ζωή μας.
Παιδιά: Η υγεία των οστών χτίζεται από την παιδική ηλικία. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να μαθαίνουμε στα παιδιά μας από μικρή ηλικία τη σημαντικότητα της άσκησης στη ζωή τους, ώστε στο μέλλον να μην έχουν να αντιμετωπίζουν καταστάσεις όπως αυτήν της οστεοπόρωσης.
Από πολλές μελέτες έχει αποδειχθεί ότι τα παιδιά που αθλούνται έχουν μεγαλύτερη οστική πυκνότητα από αυτά που ακολουθούν περισσότερο καθιστική ζωή. Το ίδιο ισχύει και για τους ενήλικες. Ποτέ δεν είναι αργά να βάλει κάποιος τη γυμναστική στο πρόγραμμά του. Σιγά-σιγά θα γίνει μια ευχάριστη συνήθεια, που θα σας γλιτώσει από πολλές δυσάρεστες για την υγεία καταστάσεις.
Τρίτη ηλικία: Όσον αφορά άτομα τρίτης ηλικίας, η φυσική δραστηριότητα είναι εξίσου ζωτικής σημασίας όχι μόνο για την οστική υγεία, αλλά και γιατί επιδρά θετικά στην υγεία γενικότερα.
Ένας πολύ σημαντικός στόχος στα άτομα αυτά, είναι η μείωση του κινδύνου των πτώσεων, που είναι η σοβαρότερη αιτία των καταγμάτων του ισχίου, καθώς και των σπονδυλικών κι άλλων καταγμάτων. Ο κίνδυνος για πτώσεις επηρεάζεται από τη μυϊκή αδυναμία, τις διαταραχές ισορροπίας και βάδισης, νοητικές διαταραχές, προβλήματα όρασης, λήψη φαρμάκων και αρκετούς άλλους παράγοντες. Μην το αναβάλλετε άλλο! Βρείτε ένα καλό γυμναστήριο που επανδρώνεται από καταρτισμένους γυμναστές, οι οποίοι σε συνεργασία πάντα με τον γιατρό σας, θα σας ετοιμάσουν ένα πρόγραμμα εκγύμνασης, κατάλληλο για τον στόχο αλλά και την ηλικία σας. Ακόμα, η υδρογυμναστική είναι ένας πολύ ευχάριστος και εύκολος τρόπος εκγύμνασης, αν δεν μπορείτε να ακολουθήσετε κάποιο πρόγραμμα γυμναστηρίου. Λόγω των ιδιοτήτων του νερού, η γυμναστική γίνεται ανώδυνα και το ίδιο αποτελεσματικά.
Ειδικά για την τρίτη ηλικία
Ένα πρόγραμμα εκγύμνασης για άτομα τρίτης ηλικίας θα πρέπει να περιλαμβάνει:
• Ασκήσεις φόρτισης με ζωηρό βάδισμα με ή χωρίς ελαφρά βάρη.
• Χορό.
• Πεζοπορία.
• Ασκήσεις ενδυνάμωσης με βαράκια ή ελαστικούς ιμάντες, με στόχο μεγάλες μυϊκές ομάδες όπως τους μύες των ισχίων, των μηρών, τους ραχιαίους, του μύες της ωμικής ζώνης κ.ά.
• Ασκήσεις ευλυγισίας και ισορροπίας, για τη διατήρηση όσο το δυνατόν καλύτερου εύρους κίνηση και καλύτερη στάση του σώματος.
Η συχνότητα πρέπει να είναι 3-5 φορές τη βδομάδα, με διάρκεια 30-60 λεπτά και ένταση 55%-85% της μέγιστης καρδιακής συχνότητας.
* Πτυχιούχος ΤΕΦΑΑ Kομοτηνής, Ειδικότητα: Αποκατάσταση αθλητικών τραυματισμών και μυοσκελετικών παθήσεων, Salto Health and Fitness
saltohealthandfitness@hotmail.com