Tο παιδί σας έχει πονόλαιμο
Του Δρα Νίκου Βουδούρη*
Ο πονόλαιμος είναι πολύ συνηθισμένος στα παιδιά αφού αυτά υποφέρουν δυο φορές πιο συχνά απ’ ότι οι ενήλικες και πολλές φορές είναι το αρχικό σύμπτωμα του κοινού κρυολογήματος ή της γρίπης.
Τα συμπτώματα τα οποία συνήθως ταλαιπωρούν ένα παιδί είναι:
- Πόνος
- Πρήξιμο (πρησμένος λαιμός)
- Δυσκολία στην κατάποση
- Δυσκολία στην ομιλία
- Υπνηλία
- Ανορεξία
- Πυρετός
Προσοχή: Όταν το παιδί έχει ανορεξία, πυρετό, ναυτία ή εμέτους, δεν θα πρέπει να πάει στο σχολείο ή στον παιδικό σταθμό.
Τι προκαλεί τον πονόλαιμο στο παιδί μου;
Οι περισσότεροι πονόλαιμοι στα παιδιά οφείλονται σε μικρόβια (βακτήρια ή ιούς). Τα μικρόβια δυστυχώς μεταδίδονται πολύ εύκολα στα παιδιά με τον βήχα ή το φτέρνισμα καθώς αυτά έχουν την τάση να παίζουν πολύ κοντά το ένα στο άλλο.
Αιτίες πονόλαιμου
| Αιτία πονόλαιμου | Ποσοστό πονόλαιμο |
| Ιοί | Παιδιά κάτω των 5 ετών: 95% |
| Παιδιά 5-16 ετών: 70% | |
| Βακτήρια | Παιδιά κάτω των 5 ετών: λιγότερο από 10% |
| Παιδιά 5-16 ετών: περίπου 30% |
Επιπρόσθετα, όλοι οι γονείς γνωρίζουμε ότι επειδή τα παιδιά φωνάζουν και μιλούν δυνατά όταν παίζουν, αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να ερεθίζεται ο λαιμός τους και να πονά. Αν δε προσθέσουμε σε αυτό και τις περιβαλλοντικές αιτίες π.χ. περιβάλλον με ξηρή ατμόσφαιρα, χαμηλές θερμοκρασίες, αλλεργίες, ατμοσφαιρική ρύπανση, καπνός τσιγάρου ή σκόνη, τότε κατανοούμε τον λόγο που ο πονόλαιμος δεν μπορεί να αποφευχθεί και αποτελεί μέρος της καθημερινότητας.
Κατανοώντας τα είδη του πονόλαιμου στα παιδιά:
Είναι σημαντικό καταλάβουμε μερικούς από τους ιατρικούς όρους που συνδέονται με πονόλαιμο και τι μπορεί να προκαλεί πόνο.
- Αμυγδαλίτιδα: Η αμυγδαλίτιδα είναι μια ασθένεια που προκαλείται από την φλεγμονή των αμυγδαλών. Οι αμυγδαλές είναι μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος, δηλαδή του μηχανισμού φυσικής άμυνας ενάντια στα μικρόβια και οφείλουν το όνομά τους στο σχήμα τους, που είναι σαν αμύγδαλο.
- Φαρυγγίτιδα: Η φαρυγγίτιδα είναι μια οξεία φλεγμονή του φάρυγγα ή και των αμυγδαλών – φαρυγγοαμυγδαλίτιδα, και έχει σαν χαρακτηριστικό τον έντονο οξύ πονόλαιμο.
- Λαρυγγίτιδα: Η αιτία της λαρυγγίτιδας είναι συνήθως ιοί και σπανιότερα κάποιο βακτήριο. Υπάρχουν παιδιά που παρουσιάζουν λαρυγγίτιδα χωρίς να υπάρχει οποιαδήποτε λοίμωξη.
Πώς μπορώ να προστατέψω το παιδί μου από τον πονόλαιμο;
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας και να προλάβετε την εκδήλωση ενός πονόλαιμου:
- Ενθαρρύνετε το παιδί σας να πλένει τα χέρια του τακτικά. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μάθουν τα παιδιά να πλένουν τα χέρια τους πριν το φαγητό, μετά την χρήση της τουαλέτας, όταν βήχουν ή όταν φταρνίζονται.
- Συμβουλεύστε το να χρησιμοποιεί μόνο χαρτομάντιλα για το βήχα ή το φτέρνισμα, και όχι υφασμάτινα μαντήλια.
- Εκπαιδεύστε το παιδί σας να καλύπτει το στόμα του όταν βήχει ή φτερνίζεται.
- Αποφύγετε την έκθεση του παιδιού σας σε περιβαλλοντικούς ερεθισμούς και αλλεργιογόνα. Προσπαθήστε να μην εκτίθεται το παιδί σας στον καπνό του τσιγάρου και τη ρύπανση του αέρα.
- Καθαρίζετε προσεκτικά και τακτικά τα βασικά σημεία (hotspots) μετάδοσης των βακτηρίων. Παραδείγματα βασικών σημείων (hotspots) είναι αυτά που συνήθως ακουμπούν/πιάνουν οι άνθρωποι καθημερινά π.χ. χερούλια πόρτας και τηλέφωνα.
Πώς μπορώ να αντιμετωπίσω τον πονόλαιμου του παιδιού μου;
Όταν το παιδί σας έχει πονόλαιμο, είναι πολύ πιθανό το σύμπτωμα να κάνει τον κύκλο του και να θεραπευτεί μόνο του. Σε πολλές περιπτώσεις, το παιδί σας μπορεί να συνεχίσει να παραπονιέται για πόνο και να αισθάνεται δυσφορία, ειδικά όταν υπάρχουν και άλλα συμπτώματα, όπως αυτή του υψηλού πυρετού. Σε αυτή την περίπτωση πολλοί είναι οι γονείς που το πρώτο πράγμα που σκέφτονται είναι να δώσουν αντιβίωση στο παιδί.
Όμως, για τη σωστή αντιμετώπιση του πονόλαιμου δε θα πρέπει σε καμία περίπτωση να δίνουμε στα παιδιά αντιβίωση από μόνοι μας. Η λήψη αντιβιοτικών γίνεται μόνο εφόσον ο γιατρός το κρίνει απαραίτητο. Συμβουλευτείτε πρώτα το γιατρό σας.
Υπάρχουν στα φαρμακεία, σκευάσματα, ειδικά σχεδιασμένα για τα παιδιά, που βοηθούν στην ανακούφιση από τα συμπτώματα του πονόλαιμου και μπορούν να κάνουν το παιδί σας να αισθανθεί καλύτερα.
Αυτά είναι:
- Παστίλιες, που ανακουφίζουν τον πονόλαιμο, ειδικά σχεδιασμένες ώστε να αρέσουν στα παιδιά με γεύση φρούτων, που δεν περιέχουν αντιβίωση και έχουν αντισηπτικές και αντιβακτηριδιακές ιδιότητες. Είναι κλινικά αποδεδειγμένο ότι παρέχουν γρήγορη και αποτελεσματική ανακούφιση αφού δρουν μέσα στα 5 πρώτα λεπτά και διαρκούν έως και 2 ώρες. Ενδείκνυνται για παιδιά από 6 ετών και πάνω.
- Υγρά εναιωρήματα, όπως η ιβουπροφαίνη, για την ανακούφιση του πόνου και του πυρετού, με άμεση έναρξη και διάρκεια μέχρι 8 ώρες.
- Σιρόπια για τον πονόλαιμο και το βήχα ή ζεστά ροφήματα, που περιέχουν καταπραϋντικά συστατικά, όπως το μέλι και λεμόνι.
Προσοχή: Να ελέγχετε πάντοτε εάν τα συνταγογραφούμενα ή τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα ή σκευάσματα ενδείκνυνται για την ηλικία του παιδιού σας. Μερικά σκευάσματα και φάρμακα για την κρυολόγημα και την γρίπη δεν πρέπει να λαμβάνονται από παιδιά.
* Παιδίατρος – Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρίας.